کامپیوتر
این وبلاگ برای علاقه مندان به کامپیوتر طراحی شده است.
کامپیوتر
این وبلاگ برای علاقه مندان به کامپیوتر طراحی شده است.سیستم عامل
درباره سیستم عامل
در فرهنگ رایانه سیستم عامل (به انگلیسی: Operating System) نرم‌افزاری است که مدیریت منابع رایانه را به عهده گرفته و بستری را فراهم می‌سازد که برنامه‌های کاربردی اجرا شده و از خدمات آن استفاده کنند.
دلایل ایجاد سیستم عاملیک سیستم کامپیوتری پیشرفته از یک یا چند پردازنده، مقداری حافظه اصلی، دیسک‌ها، چاپگرها، صفحه‌کلید، صفحه‌نمایش، واسط‌های شبکه‌ای و دیگر دستگاه‌های ورودی و خروجی تشکیل شده‌است. اگر سیستم یکپارچه‌ای برای مدیریت این منابع وجود نداشته باشد، هر برنامه باید به تنهایی این کار را انجام دهد. سیستم عامل یک لایه نرم‌افزاری فراهم میکند که وظیفه مدیریت منابع سیستم را از دوش برنامه‌های کاربردی رهانیده و کار برنامه‌نویسی را ساده‌تر می‌نماید.
وظایف سیستم عامل
سیستم عامل دو کار عمده انجام میدهد: در نگرش پایین به بالا، منابع منطقی (مانند فایلها) و منابع فیزیکی (مانند دستگاه‌های سخت افزاری) رایانه را مدیریت و کنترل میکند.
در نگرش بالا به پایین، وظیفه سیستم عامل این است که یک ماشین توسعه یافته (Extended Machine) یا ماشین مجازی (Virtual Machine) را به کاربران ارائه کند تا آنها بتوانند آسان تر برنامه نویسی نمایند و درگیر پیچیدگی‌های سخت افزاری رایانه نشوند.
به طور کلی، وظایف سیستم عامل شامل موارد زیر است :
استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از به هدر رفتن آنها
تخصیص و آزاد سازی منابع
اداره صف‌ها و زمان بندی استفاده از منابع
حساب داری (Accounting) میزان استفاده از منابع
ایجاد امنیت (security)
ایجاد، حذف و اداره فرایند‌ها
ایجاد مکانیسم‌های ارتباط بین فرایند‌ها و همگام سازی آنها
مدیریت فایلها و پوشه‌ها
مدیریت حافظه‌های اصلی و جانبی
برقراری امکان دسترسی چندتایی (Multiaccess) و اجرای هم روند (Concurrent) فرایند‌ها
به اشتراک گذاری منابع (Resource Sharing)
تعیین راهکار‌هایی برای اداره بن بست (deadlock)ها
جلوگیری از شرایط رقابتی (Race Condition) و تداخل یا در هم قفل شدن (Interlock) فرایند‌ها
جلوگیری از گرسنگی (Starvation)
سیستم عاملهای فعلی
در سالهای اخیر رقابت بشتر بین سیستم‌عامل‌های مایکروسافت ویندوز، اپل مک اواس و لینوکس جریان دارد که آماری که در ماه اوت ۲۰۱۰ توسط وب‌گاه W3Schools به ثبت رسیده حاکی از آن است که هم اکنون ۸۷٫۶ درصد کاربران رایانه‌های شخصی از سیستم‌عامل ویندوز استفاده میکنند.
آمار موجود که مربوط به اوت ۲۰۱۰ میباشد به شرح زیر است:
ویندوز ۷ : ۲۲٫۳٪
ویندوز ویستا : ۱۰٫۵٪
ویندوز اکس پی : ۵۳٫۱٪
ویندوز سرور ۲۰۰۳ : ۱٫۳٪
ویندوز ۲۰۰۰ : ۰٫۴٪
مک اواس : ۶٫۷٪
لینوکس : ۴٫۹٪
تاریخچه :
اولین کامپیوترها فاقد سیستم‌عامل بودند. در اوایل سال ۱۹۶۴ فروشندگان کامپیوترهای تجاری ابزار کاملا گسترده‌ای را برای تسهیل توسعه، زمانبندی، و اجرای کارها روی یک سیستم پردازش دسته‌ای فراهم می‌کردند. برای مثال کامپیوتر تولید شده توسط UNIVAC.
در ابتدا سیستم‌عامل روی مین فریم‌ها مستقر می‌شد و کمی بعد سیستم‌عامل میکروکامپیوترهای ابتدایی که فقط از یک برنامه در هر زمان پشتیبانی می‌کردند و به یک زمانبند بسیار ابتدایی نیاز داشتند. هر برنامه زمانی که در حال اجرا بود تحت کنترل کامل ماشین قرار داشت. چند وظیفه‌ای (اشتراک زمانی) اولین بار در مین فریم‌ها و در ۱۹۶۰ عرضه شد. ابتدا کامپیوترها به اندازه یک زمین فوتبال بودند اما امروزه در کف یک دست جا می‌گیرند.
انواع سیستم عامل :
سیستم عامل تک پردازندهاین نوع سیستم عاملها، سیستم عاملهای نسل چهارم (نسل فعلی) هستند که بر روی یک پردازنده اجرا میشوند.
سیستم عامل شبکه‌ای
این نوع سیستم عاملها، از کنترل کننده‌های واسط شبکه و نرم افزارهای سطح پایین به عنوان گرداننده استفاده میکنند و برنامه‌هایی برای ورود به سیستمهای راه دور و دسترسی به فایل از راه دور در آنها به کار گرفته میشود.
سیستم عامل توزیع شدهاین سیستم عاملها خود را مانند سیستم عاملهای تک پردازنده به کاربر معرفی میکنند، اما در عمل از چندین پردازنده استفاده میکنند. این نوع سیستم عامل در یک محیط شبکه‌ای اجرا میشود در این نوع سیستم یک برنامه پس از اجرا در کامپوترهای مختلف جواب نهایی به سیستم اصلی کاربر بر میگردد سرعت پردازش در این نوع سیستم بسیار بالاست.
سیستم عامل بی درنگاز این نوع سیستمهای عامل برای کنترل ماشین آلات صنعتی، تجهیزات علمی و سیستمهای صنعتی استفاده میگردد. یک سیستم عامل بلادرنگ دارای امکانات محدود در رابطه با بخش رابط کاربر و برنامه‌های کاربردی مختص کاربران هستند. یکی از بخش‌های مهم این نوع سیستمهای عامل، مدیریت منابع موجود کامپیوتری بگونه‌ای است که یک عملیات خاص در زمانی که می‌بایست، اجراء خواهند شد , مهم‌تر اینکه مدیریت منابع بگونه ایست که این عمل در هر بار وقوع, مقدار زمان یکسانی بگیرد.
منابعآندرواس تننباوم و وودهال، طراحی و پیاده سازی سیستمهای عامل.چاپ چهارم ویرایش دوم.
Google Docs
تا حالا در مورد سیستم عامل های تحت وب باید شنیده باشید که نمونش سیستم عامل گوگل بود. اما یه سری برنامه های تحت وب هم داریم. برنامه هایی که در راستای سیستم عامل های تحت وب هستند. اما یه سری مشکلات دارن. اولین مشکلش هم سرعت این نوع برنامه هاست که حتی اگه از جاوا و آژاکس استفاده بشه باز هم سرعتش پایینه. اما باز هم خیلی از مشکلات رو حل میکنه مثل مواقعی که برنامه ای روی سیستمون نصب نمیشه یا وقت نصبش رو ندارید میشه از این برنامه ها استفاده کرد. نمونه خوبه این نوع برنامه ها Google Docs هست که 3 نوع برنامه تحت وب رو داره. word , presentation , spreadsheet.
شما با این 3 نوع برنامه که معادل ورد و اکسل و پاورپوینت آفیس هست تحت وب می تونید کار کنید و تو خود Google Docs ذخیره کنید.
البته درسته که به قدرتمندیه آفیس یا اپن آفیس نیست اما باز هم یه تجربه جدیده که می تونه لذت بخش باشه. مخصوصا وقت سفر.
لذت یادداشت خاطرات سفر با Google Docs
از لینک زیر می تونید از دموی این برنامه های استفاده کنید و اگه تو گوگل ایمیل دارید میتونید از قسمت بالای صفحه به Documents برید و تمام فایل هاتون رو به گوگل بسپارید و همیشه داشته باشیدشون. فقط مواظب باشید که فولدراتون رو Share نکنید
پ.ن: گوگل یه برنامه تحت وب دیگه هم داره که شبیه publisher آفیس هست.
سیستم عامل های تحت وب
آیا تا بحال در مورد سیستم های عامل اینترنتی فکر کرده اید؟! مجموعه ای از نرم افزارهایی که که به صورت آنلاین تنها با استفاده از یک مرورگر و خط اینترنت به صورت رابط تک کاربری قابلیت استفاده را دارند. در هر جای دنیا که باشید تنها از طریق همین دو گزینه ساده میتوانید به دسکتاپ آنلاین خود متصل شوید. ایده ای که از مدت ها قبل ذهن ها را به خود مشغول کرده بود و حالا رنگ واقعیت را به خود گرفته است. جان پولزر، به سلیقه خود چند مورد از معروف ترین ها را انتخاب کرده تا به تشریح آن ها بپردازد. در ادامه، اشاره ای به این مقاله از زبان او خواهم داشت.
EyeOS
قبلا هم در مورد این سیسم عامل آنلاین صحبت کرده بودم و بحث های زیادی هم در مورد آن شد. توسعه دهندگانEyeOS در ابتدا آن را جهت مدارس و شرکت ها برای ارتباط کارکنان و دانش آموزان در یک محیط کاری مشترک با یک سری از برنامه های کاربردی مورد نیاز ایجاد کرده بودند. این سیستم عامل از FCKeditor به عنوان ویرایشگر اصلی متن خود استفاده می نماید. همچنین از طریق آن قادر خواهید بود تا با کاربران دیگر گفتگو کنید که این یک ویژگی ایده آل برای سیستم های عامل تحت وب است. اطلاعات بیشتر در مورد این سیستم عامل را میتوانید در این پستبخوانید.
G.ho.st
اگر دوست دارید سیستم عامل دیگری را تجربه کنید، G.ho.st را به شما پیشنهاد می کنم. احتمالا استفاده از اینسیستم عامل با دارا بودن برنامه های کاربردی جذاب برای شما آسان تر خواهد بود. پس از ورود به صفحه اصلی، با کلیک بر روی دکمه سبز رنگ، صفحه جدیدی را مشاهده خواهید کرد که از طریق آن میتوانید ثبت نام کنید و یا وارد حساب کاربری خود شوید. همانند EyeOS این سیستم عامل نیز از زبان های مختلفی پشتیبانی می نماید. میز کار مجازی G.ho.st برنامه های مختلفی نظیر ویرایشگر متن، مدیریت فایل، پخش کننده MP۳، مدیریت ایمیل و سایر برنامه های رایجی که اغلب روی میزکار واقعی خود آن را دارید، در اختیارتان می گذارد. همچنین G.ho.st به شما این اجازه را می دهد که تا مرز ۵ گیگابایت از اطلاعات خود را آپلود نمایید ضمن اینکه این حجم با دعوت هر یک دوست به میزان ۱ گیگابایت افزایش می یابد. این موارد سوای ۳ گیگابایت فضای ایمیلی است که به شما اختصاص داده میشود!
FanBox Desktop
بدون شک FanBox یکی از جذاب ترین سیستم های عامل تحت وب است که تا کنون ایجاد شده است! (البته فعلا برای غیر ایرانی ها است!) پس از ثبت نام و ورورد به محیط کاربری خود میتوانید برنامه های پیام رسان، ویرایشگر متن، مدیریت فایل و دکمه Start را مشاهده کنید. اما این وسط قابلیتی وجود دارد که FanBox را با دیگر رقیبان متمایز می سازد و آن چیزی نیست جز شبکه اجتماعی ای که به طور خودکار به این سیستم عامل متصل میشود.
به محض اولین ورود به محیط کاربری خود به سمت ایجاد ایمیل و صفحه پروفایل شخصی ارجاع داده می شوید. این صفحه آدرسی نظیر http://www.fanbox.com/weblogina را خواهد داشت. ضمن اینکه از طریق این سیستم عامل میتوانید اطلاعات خود را به اشتراک بگذارید، گالری های مختلف ایجاد کنید، با ایمیل های خود کار کنید و در شبکه اجتماعی آن به جستجو دوستان خود بپردازید. علاوه بر آن از ابزار وبلاگ آن نیز میتوانید برای ساخت یک وبلاگ کامل استفاده نمایید. برنامه مسنحر FanBox اجازه استفاده از شبکه های مختلف ارائه این خدمات را به شما می دهد. از طریق پردازشگر متن آن نیز می توایند با فایل های DOC کار کنید. از امکانات قابل توجه دیگر آن نیز میتوان به فضای ۲ گیگابایتی برای آپلود فایل و لیست ۱۰۰۰۰ تایی برای انتخاب نرم افزار های مختلف برای نصب روی دسکتاپ خود اشاره کرد.
Cloudo
این پروژه هنوز به مرحله عرضه عمومی نرسیده و در حال حاظر مراحل تست خود را سپری میکند. مطمئنا اگر این سیستم عامل برای استفاده آماده شود از محیط دلچسپ و رنگبندی جذاب آن لذت خواهید برد. یکی از قابلیت هایی که برای Cloudo در نظر گرفته شده، استفاده و سازگاری با نسخه های مختلف موبایل به ویژه آیفون می باشد. برای آشنایی بیشتر با Cloudo میتوانید تور آن را تماشا کنید
فهرست سیستم عامل ها
اسامی تمام سیستم عامل های دنیا
Operating systems (582)
|
Linux distributions (605) |
سیستم عامل Amoeba
اگر بخواهیم مروری سریع بر سیستم های عامل در دوران های مختلف تاریخ داشته باشیم، نیاز نیست خیلی دور برویم. تاریخ سیستم عامل را می توان به چند دوره زیر تقسیم کرد:
- تا دهه 70، اشتراک زمانی (1 کامپیوتر و چند کاربر)
- دهه 80، کامپیوتر شخصی (1 کامپیوتر برای هر کاربر)
- از دهه 90، محاسبات موازی (تعداد زیادی کامپیوتر برای هر کاربر)
تا پایان دهه 80، کامپیوترها بزرگ و سنگین بودند و در مرکز کامپیوتر کار می کردند. بسیاری از سازمان ها فقط یک کامپیوتر داشتند. در اواخر دهه 80، قیمت ها تا حدی پایین آمد که هر نفر می توانست یک کامپیوتر شخصی داشته باشد. این ماشین ها حتی قابلیت شبکه کردن با یکدیگر را نیز داشتند. به این ترتیب، از اوایل دهه 80 امکان اشتراک گذاری فایل ها و دسترسی از راه دور به منابع سیستمی مختلف ایجاد شد.
امروزه برخی سیستم ها بیش از یک پردازنده را به ازای هر کاربر ارائه می دهند. حالا این می تواند به شکل چند کامپیوتر موازی باشد و یا حتی تعداد زیادی از پردازنده ها که در یک جامعه کوچک با یکدیگر کار می کنند.
چنین سیستم هایی را سیستم های موازی یا سیستم های کامپیوتری توزیع شده می گویند. این سیستم ها این سوال را در ذهن می آورند که چه نرم افزارهایی می تواند در این سیستم ها به کار گرفته شود. برای پاسخ به این سوال، گروهی تحت هدایت پروفسور تنن باوم در دانشگاه وریژه هلند گرد هم آمده و از سال 1980 تاکنون در مورد سیستم های توزیع شده تحقیق می کنند.
نتیجه این تحقیقات، سیستم عامل توزیع شده جدیدی است که آموبا (آمیب / Amoeba) نام دارد و برای محیط هایی طراحی شده است که از تعداد زیادی کامپیوتر تشکیل شده است. آموبا برای دانشگاه ها و دیگر موسسات تحقیقاتی رایگان است.
آموبا چیست؟
آموبا سیستم عامل چند منظوره توزیع شده است. این سیستم عامل می تواند از چندین ماشین بهره بگیرد و با آنها طوری رفتار کند که انگار یک سیستم واحد و یکپارچه است. به طور کلی، کاربران از تعداد و محل پردازنده هایی که برای اجرای دستورات وی به کار گرفته می شود، مطلع نیستند. همچنین اطلاعات و محل سرورهای فایلی که فایل های آنها در آن ذخیره می شود نیز نامشخص است.
از دیدگاه کاربر، آموبا درست همانند یک سیستم عامل سنتی اشتراک زمانی است. آموبا یک پروژه ناتمام است و هنوز در مرحله تکمیل به سر می برد. این سیستم عامل به عنوان بستری برای تحقیق و توسعه کد در سیستم های موازی و زبان ها و پروتکل های مرتبط با آن به کار می آید.
همچنین این سیستم می تواند یونیکس را شبیه سازی کند و ظاهری درست همانند یونیکس دارد. البته این سیستم به عنوان جایگزینی برای یونیکس نیست و تنها عملکردی مشابه دارد. این سیستم عامل برای دانشجویان و محققانی که می خواهند کد منبع سیستم عامل را مشاهده کنند و طریقه عملکرد آن را از نزدیک ببینند، بسیار مناسب است. این سیستم عامل همچنین برای برنامه نویسی به روش توزیع شده (چند کاربر به طور مجزا روی چند پروژه مختلف کار کنند) و سیستم های موازی (یک کاربر از 50 پردازنده استفاده کند تا شترنجی را به طور موازی بازی کند) استفاده می شود.
البته ایجاد نرم افزارها برای این سیستم عامل ساده است، همانند دستور make در یونیکس، یک دستور مشابه به نام amake وجود دارد.
هدف از طراحی آموبا
هدف اصلی از طراحی آموبا به شرح زیر است:
- توزیع: اتصال چندین ماشین به یکدیگر
- موازی سازی: اجرای یک کار روی چندین پردازنده
- شفافیت: کلکسیون کردن کامپیوترهای مختلف و نمایش آن به صورت یک سیستم واحد
- بازدهی: دستیابی به تمام موارد بالایی، با کیفیت مناسب.
همان طور که گفتیم، آموبا سیستمی توزیع شده است و در آن چندین ماشین که به یکدیگر متصل هستند را کنترل و مدیریت می کند. نیازی نیست که این ماشین ها همه از یک نوع باشند. این ماشین ها می توانند در یک شبکه LAN به یکدیگر متصل شوند. آموبا از پروتکل شبکه قدرتمند FLIP استفاده می کند. اگر یک ماشین آموبا بیشتر از یک رابط شبکه داشته باشد، به طور خودکار به عنوان مسیریاب بین چند شبکه به کار گرفته خواهد شد و شبکه های LAN مختلف را به یکدیگر متصل خواهد کرد.
آموبا همچنین سیستمی موازی است. این یعنی می توان یک کار یا یک برنامه را با چندین پردازنده مختلف به طور موازی انجام داد تا سرعت بیشتری در اجرای آن به دست آورد. برای مثال، برای حل مساله فروشنده دوره گرد، می توان از ده و یا صد پردازنده استفاده کرد تا در فاصله زمانی بسیار کوتاه تری مساله را حل کرد.
هر چه تعداد ریزپردازنده های موجود در سیستم بیشتر باشد، نتیجه بهتری حاصل می شود. به این مجموعه از ریزپردازنده ها، موتور محاسبه گفته می شود.
یکی دیگر از اهداف کلیدی، بحث شفافیت است. نیازی نیست کاربر از تعداد یا محل پردازنده ها آگاه باشد و یا حتی بداند فایل هایش در کجا ذخیره شده است. همچنین مشکلاتی چون تکرر فایل ها در نقاط مختلف به طور خودکار رفع می شود و نیازی به دخالت دستی کاربر نیست.
به عبارت دیگر، کاربر به یک ماشین متصل نمی شود و به یک سیستم کلی متصل می شود. مفهومی به نام کامپیوتر شخصی وجود ندارد و وقتی کاربر به ماشین متصل می شود، کاربر دستور اتصال به سروری را وارد نمی کند که از چندین پردازنده بهره بگیرد. از دید کاربر کل سیستم مثل یک سیستم اشتراک زمانی است.
در سیستم های عامل، پایداری و بازدهی همواره یک دغدغه کلیدی بوده. بنابراین تلاش های زیادی برای رفع این دغدغه ها انجام شده است. مکانیزم پایه ارتباطات بهبودهای زیادی داشته است و بر اساس همین تلاش ها، پیغام های ارسالی و پاسخ های دریافتی در کمترین تاخیر ممکن ارسال و دریافت می شوند. همچنین امروزه امکان انتقال داده ها با پهنای باند بالا میان کامپیوترها رواج یافته است. بلوک های داده پایه اصلی زیرسیستم ها و برنامه های با بازدهی بالا در آموبا هستند.
معماری سیستم
از آن جایی که سیستم های توزیع شده و موازی از سیستم های کامپیوتر شخصی کاملا متفاوت هستند، شایان ذکر است که در ابتدا نوع پیکربندی سخت افزاری که برای استفاده از آموبا مورد نیاز است، را توضیح دهیم. یک سیستم عادی آموبا از سه کلاس اصلی عملکردی در هر ماشین تشکیل می شود.
نخست: هر کاربر یک دستگاه برای استفاده و اجرای رابط کاربری خود دارد، این رابط کاربری مبتنی بر سیستم پنجره ای X است. این ایستگاه می تواند یک ایستگاه کاملا معمولی باشد، یا یک پایانه بسیار خاص X. این دستگاه کاملا به اجرای رابط کاربری بر می گردد و کاری به باقی سیستم ها ندارد.
دوم: یک سبد از پردازنده ها وجود دارند که به طور خودکار به هر کاربر تخصیص داده می شوند. این پردازنده ها می توانند بخشی از یک کامپیوتر با چند پردازنده و یا بخشی از یک شبکه با چند کامپیوتر باشند، حتی می توان مجموعه ای از مادربوردها را به هم متصل کرد و این سیستم عامل را روی آن اجرا کرد.
به طور معمول هر پردازنده چندین مگابایت حافظه شخصی دارد، این حافظه نیازی هم نیست حافظه به اشتراک گذاشته شده باشد، چرا که هر پردازنده می تواند هر فضایی را که می خواهد تهیه کند. البته حافظه اشتراکی برای پردازنده ها ممنوع نیست.
ارتباطات به این طریق انجام می شود که بسته ها از طریق شبکه LAN ارسال می شود و تمام پردازش ها در سبد پردازنده ها انجام می شود.
سوم: سرورهای مختص یک کار خاص وجود دارند، مثلا سرورهایی وجود دارند که به آن ها فایل سرور می گویند و کارشان فقط در مورد فایل ها و دیسک ها است. این سرورها همیشه در حال اجرا هستند. این پردازنده ها می توانند متعلق به سبد پردازنده ها باشند یا به طور مستقل فعالیت کنند. تمام این مولفه ها باید از طریق یک شبکه سریع به یکدیگر متصل شوند. در حال حاضر تنها شبکه های اترنت پشتیبانی شده است اما در آینده دیگر شبکه ها نیز پیاده سازی می شوند.
میلاد پیکانی
منبع
Andrew S. Tanenbaum & Gregory J. Sharp,
"The Amoeba Distributed Operating System”
Vrije University.
KolibriOS سیستم عامل 1 مگی
KolibriOS یک سیستم عامل کم حجم و فوق العاده کوچک x86مخصوص سیستم های 32بیتی است که شروع پروژه این سیستم عامل به سال 2004 بر میگردد و بیشتر جامعه توسعه دهنده آن به اتحاد جماهیر شوروی سابق بر میگردد .
اما مهمترین خصیصه این سیستم عامل حجم بسیار کم و متحیر کننده آن است به طوری شما میتوانید آن را بر روی یک فلاپی دیسک کپی کرده و اجرا کنید .
جالب اینجاست که مدت زمان بوت شدن این سیستم عامل پس از روش شدن سیستم تنها 4 ثانیه است !
KolibriOS تکه ای از یک برنامه نویسی متحیر کننده است. یک سیستم عامل با محیط گرافیکی کامل و ویرایشگرهای متنی ، شبکه ، بازی ، مرورگر ، رسانه ها و تعداد زیادی قابلیتهای مفید دیگر که همگی آنها در یک فلاپی 1.44 مگابایتی قرار می‌گیرند !
KolibriOS نیازی به نصب ندارد … تنها کافی است آن را بر روی فلاپی و یا یک عدد سی دی کپی کنید و سپس سیستم را ریستارت و از روی فلاپی یا سی دی بوت کنید تا وارد KolibriOS شوید .
در سایت KolibriOS دو نسخه برای دریافت قرار داده شده – یک نسخه 2 مگابایتی مخصوص فلاپی دیسک و یک نسخه 3 مگابایتی برای رایت بر روی سی دی که نسخه 3مگابایتی هم هنوز باورنکردنی و کوچک است !
در سایت KolibriOS هیچ اشاره‌ای به سخت افزار مورد نیاز برای اجرای آن نشده است . اما من حدس میزنم که اون رو بتونید روی هر سیستم عتیقه‌ای هم نصب کنید !
از آنجایی که سیستم من فاقد فلاپی درایو هست نسخه 3 مگابایتی رو دریافت کرده و فایل ISO آن را با یکی از نرم افزارهای رایت بر روی سی دی رایت کردم و سپس رایانه را از روی درایو سی دی بوت کردم .
سرعت بالا آمدن و خاموش شدن فوق العاده بالای KolibriOS اولین چیزی است که همگان را متحیر می‌سازد . شاید چیزی شبیه خاموش و روش کردن یک لامپ !
رابط گرافیکی سیستم عامل زیاد بالا نیست و آدم رو بیشتر به یاد ویندوز 3.1 مایکروسافت می‌اندازه ، اما قطعا همین گرافیک و ابزارهای موجود در سیستم عامل با حجم 2مگابایت برای هیچ‌کس قابل تصور و قبول نیست.
بازی های مختلف و پرطرفدار ، برنامه های اتصال به اینترنت و مسنجر ، ماشین حساب – برنامه های تست سخت افزار – برنامه‌های پخش فیلم و موزیک ، برنامه نمایش تصاویر GIF متحرک ، که ویندوز7 هم قادر به اجرای آنها نیست : )) ! برنامه های مدیریت فایل ، ویرایشگرهای متنی و ده‌ها برنامه جالب دیگر … از ابزارهای این سیستم عامل هستند .
شاید علاوه بر تست این سیستم عامل هیجان انگیز ، یکی از استفاده‌های خوب KolibriOS میتواند برای زمانی باشد که مثلا ویندوز رایانه‌تان به مشکل برخورد کرده و به اصطلاح بالا نمی‌آید ، با استفاده از KolibriOS میتوان به فایلهای هارد دیسک دسترسی پیدا کرد و مثلا از اطلاعاتی که در درایو ویندوز قرار دارند نسخه پشتیبان تهیه کرد و سپس اقدام به نصب ویندوز کرد
Windows PowerShell چیست ؟
ویندوز پاورشل آی.اس.ئی برنامه میزبان پاورشل است. به کمک آن، سرپرست سیستم قادر خواهد بود تا دستورات را اجرا کند و اسکریپت های اشکال زدایی را در یک رابط کاربر گرافیکی تست و ایرادیابی کند.
چرا به آن نیاز داریم: با انجام اعمالی بر اساس اسکریپت، این ابزار به ما این امکان را میدهد تا کنترل و انعطاف بیشتری در کار با زیرساخت ویندوز خود نسبت به حالت گرافیکی در کاربردهایی مانند Server Manager داشته باشیم.
چگونه کار میکند: پاورشل آی.اس.ئی دقیقاً مانند پاورشل کار میکند. این ابزار راهکاری ساده تر برای ویرایش و ایرادیابی متنی است. قابلیت های آن شامل ویرایش چند خطی، زبانه دار بودن، رنگ بندی، راهنمای حساس به محتویات و … است
مایکروسافت تلاش کرده با powershell یک سطر فرمان قدرتمند را در اختیار کاربران خود بگذارد. قرار است powershell بطور استاندارد به نگارش های بعدی ویندوز اضافه گردد. اصلی ترین ویژگی های powershell عبارتند از اینکه این رابط یک شئ (objects) است و نه محیطی برپایه متن. همه آن چیزی که بر روی صفحه تصویر دیده میشود درون این برنامه بر قالب شئ هستند که دارای ها (properties) روش (methods) هایی دارند. دسترسی به این شی ها و ویرایش کردن آنها در مقایسه با حالت متنی بسیار ساده تر است.
An A-Z Index of Windows PowerShell commands
aGet-Acl Get permission settings for a file or registry keySet-Acl Set permissionsGet-Alias gal Return alias names for CmdletsImport-Alias ipal Import an alias list from a fileNew-Alias nal Create a new alias.Set-Alias sal Create or change an aliasGet-AuthenticodeSignature Get the signature object associated with a fileSet-AuthenticodeSignature Place a signature in a .ps1 script or other filecSet-Location cd/chdir/sl Set the current working locationGet-ChildItem dir/ls/gci Get child items (contents of a folder or registry key)Get-Command gcm Retrieve basic information about a commandMeasure-Command Measure running timeTrace-Command Trace an expression or commandAdd-Content ac Add to the content of the itemGet-Content cat/type/gc Get content from item (specific location)Set-Content sc Set content in the item (specific location)Clear-Content clc Remove content from a file/itemConvertTo-Html Convert the input into an HTML tableConvertFrom-SecureString Convert a secure string into an encrypted standard stringConvertTo-SecureString Convert an encrypted standard string into a secure stringClear-Host clear/cls Clear the screenClear-Item cli Remove content from a variable or an aliasCopy-Item copy/cp/cpi Copy an item from a namespace locationGet-Credential Get a security credential (username/password)Get-Culture Get region information (language and keyboard layout)dGet-ChildItem dir/ls/gci Get child items (contents of a folder or registry key)Get-Date Get current date and timeSet-Date Set system time on the host systemRemove-Item del/erase/rd/rm/rmdir Remove an itemDo Loop while a condition is TrueGet-PSDrive gdr Get drive information (DriveInfo)New-PSDrive mount/ndr Install a new drive on the machineRemove-PSDrive rdr Remove a provider/drive from its locationeGet-Eventlog Get eventlog dataGet-ExecutionPolicy Get the execution policy for the shellSet-ExecutionPolicy Change the execution policy (user preference)Export-Alias epal Export an alias list to a fileExport-Clixml Produce a clixml representation of powershell objectsExport-Console Export console configuration to a fileExport-Csv epcsv Export to Comma Separated Values (spreadsheet)Invoke-Expression Run a PowerShell expressionExit Exit Powershell (or exit a script)fForEach-Object foreach Loop for each object in the pipeline ( % )ForEach Loop through values in the pipelineFor Loop through items that match a conditionFormat-Custom fc Format output using a customized viewFormat-List fl Format output as a list of properties, each on a new lineFormat-Table ft Format output as a tableFormat-Wide fw Format output as a table listing one property onlygGet-Item gi Get a file/registry object (or any other namespace object)Get-ChildItem dir/ls/gci Get child items (contents of a folder or registry key)hGet-Help help Open the help fileAdd-History Add entries to the session historyGet-History history/h/ghy Get a listing of the session historyInvoke-History r/ihy Invoke a previously executed CmdletGet-Host Get host information (PowerShell Version and Region)Clear-Host clear/cls Clear the screenRead-Host Read a line of input from the host consoleWrite-Host Display message on screeniif Conditionally perform a commandImport-Clixml Import a clixml file and rebuild the PS objectImport-Csv ipcsv Take values from a CSV list and send objects down the pipeline.Get-Item gi Get a file object or get a registry (or other namespace) objectInvoke-Item ii Invoke an executable or open a file (START)New-Item ni Create a new item in a namespaceRemove-Item rm/del/erase/rd/ri/rmdir Remove an itemSet-Item si Change the value of an itemClear-ItemProperty Delete the value of a propertyCopy-ItemProperty Copy a property along with its valueGet-ItemProperty Retrieve the properties of an objectMove-ItemProperty Move a property from one location to anotherNew-ItemProperty Set a new property of an item at a locationRemove-ItemProperty Delete the property and its value from an itemRename-ItemProperty Rename a property of an itemSet-ItemProperty Set the value of a propertykStop-Process kill/spps Stop a running processlGet-Location pwd / gl Get and display the current locationPop-Location popd Set the current working location from the stackPush-Location pushd Push a location to the stackSet-Location cd/chdir/sl Set the current working locationmAdd-Member Add a member to an instance of a PowerShell objectGet-Member gm Enumerate the properties of an objectMove-Item move/mv/mi Move an item from one location to anotheroCompare-Object Compare the properties of objectsGroup-Object group Group the objects that contain the same value for a common propertyMeasure-Object Measure the properties of an objectNew-Object Create a new .Net objectSelect-Object select Select properties of objectsSort-Object sort Sort objects by property valueWhere-Object Filter the objects passed along the command pipeline.Out-Default Send output to defaultOut-File Send command output to a fileOut-Host oh Send the pipelined output to the hostOut-Null Send output to nullOut-Printer lp Send the output to a printerOut-String Send objects to the host as stringspPowershell Launch a powershell sessionConvert-Path cvpa Convert a ps path to a provider pathJoin-Path Combine a path and child-pathResolve-Path rvpa Resolves the wildcards in a pathSplit-Path Return part of a pathTest-Path Return true if the path exists, otherwise return falseGet-Pfxcertificate Get pfx certificate informationPop-Location popd Set the current working location from the stackPush-Location pushd Push a location to the stackGet-Process ps/gps Get a list of processes on a machineStop-Process kill/spps Stop a running processClear-ItemProperty clp Remove the property value from a propertyCopy-ItemProperty cpp Copy a property along with it's valueGet-ItemProperty gp Retrieve the properties of an objectMove-ItemProperty mp Move a property from one location to anotherNew-ItemProperty Set a new propertyRemove-ItemProperty rp Remove a property and its valueRename-ItemProperty rnp Renames a property at its locationSet-ItemProperty sp Set a property at the specified location to a specified valueGet-PsProvider Get information for the specified providerSet-PSdebug Turn script debugging on or offAdd-PsSnapIn Add snap-ins to the consoleGet-PsSnapin List PowerShell snap-ins on this computerRemove-PSSnapin Remove PowerShell snap-ins from the consoleqQuest AD cmdlets Read and write to Active DirectoryrRead-Host Read a line of input from the host consoleRemove-Item rm/del/erase/rd/ri/rmdir Remove an itemRename-Item ren/rni Change the name of an existing itemRename-ItemProperty Rename a property of an itemRun/Call & Run a command (call operator)sSelect-Object select Select properties of objectsGet-Service gsv Get a list of servicesNew-Service Create a new serviceRestart-Service Stop and then restart a serviceResume-Service Resume a suspended serviceSet-Service Change the start mode/properties of a serviceSort-Object sort Sort objects by property valueStart-Service sasv Start a stopped serviceStop-Service spsv Stop a running serviceSuspend-Service Suspend a running serviceStart-Sleep sleep Suspend shell, script, or runspace activitySwitch Multiple if statementsSelect-String Search through strings or files for patternstTee-Object Send input objects to two placesNew-Timespan Create a timespan objectTrace-Command Trace an expression or commandGet-Tracesource Get components that are instrumented for tracing.Set-Tracesource Trace a PowerShell componentStart-Transcript Start a transcript of a command shell sessionStop-Transcript Stop the transcription processuGet-Uiculture Get the ui culture informationGet-Unique gu Get the unique items in a collectionUpdate-Formatdata Update and append format data filesUpdate-Typedata Update the current extended type configurationvClear-Variable clv Remove the value from a variableGet-Variable gv Get a powershell variableNew-Variable nv Create a new variableRemove-Variable rv Remove a variable and its valueSet-Variable set/sv Set a variable and a valuewWhere-Object where Filter input from the pipeline ( ? )Where Filter objects from the pipelineWhile Loop while a condition is TrueGet-WMIobject gwmi Get WMI class informationWrite-Debug Write a debug message to the host displayWrite-Error Write an object to the error pipeline.Write-Output echo Write an object to the pipelineWrite-Progress Display a progress barWrite-Verbose Write a string to the host's verbose displayWrite-Warning Write a warning message# Comment / Remark$variable = "value" Define a variable also: ${vari!ab#le} = "value"@(...) Force an expression to be evaluated as a List
اوبونتو اسلامی
ویندوز یا لینوکس
ویندوز، لینوکس، این ها کلماتی آشنا برای کاربران رایانه اند، از ویندوز که مطمئنا استفاده کرده اید اما، از لینوکس چطور؟ فقط اسمش را شنیده اید؟ مهم نیست، امتحانش کنید، نگران نباشید به رایانه تان آسیب نمی رساند، حداقل به رایانه ما که تا کنون آسیب نرسانده است.
تاریخچه ویندوز و لینوکس
اولین نسخه ویندوز در سال ۱۹۸۳ عرضه شد(ویندوز ۱/۰). این برنامه، یک واسط کاربری گرافیکی و محیطی پنجره ای را تحت سیستم عامل دیسکی یا همان MS-DOS فراهم می کرد. در سال ۱۹۹۲، ویندوز ۳/۱ ارائه شد که نسبت به نسخه های قبلی، بسیار متحول شده بود. روند ارائه و بهینه سازی این سیستم عامل، همچنان با ویندوز ۹۵، ۹۸، ME، XP و Vista برای رایانه های شخصی و ویندوز NT، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۳ برای سرورها ادامه دارد.
اما پروژه گنو (GNU) که در اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط ریچارد استالمن شروع شد، توسعه نرم افزارهای باز متن را رهبری می کرد. پروفسور اندرو تانباوم با سیستم عامل مینیکس (MINIX) و مطالعه آن، سیستم عامل ها را از حالت تئوری به عملی تبدیل کرد و در نهایت با همت و تلاش لینوس توروالدز در ۲۵ اوت سال ۱۹۹۱ لینوکس متولد شد، امروزه لینوکس یک حرکت جهانی است که توسط میلیون ها نفر برنامه نویس باز متن و از سوی شرکت های بزرگی مانند IBM حمایت می شود.
ویندوز
ویندوز با استفاده از رابط گرافیکی (GUI) پا به عرصه رقابت با دیگر شرکت ها گذاشت و تا کنون بیشترین میزان کاربر را در سطح جهان دارا بوده است. شرکت مایکروسافت یک شرکت آمریکایی چند میلیتی با ۷۶ هزار کارمند در ۱۰۲ کشور است که در زمینه فناوری های رایانه ای فعالیت می کند. درآمد این شرکت در سال ۲۰۰۷ میلادی ۵۱ میلیارد و ۱۲ میلیون دلار بود.
پرفروش ترین محصول مایکروسافت سیستم عامل ویندوز است و در راستای شعار اصلی شرکت یعنی یک کامپیوتر روی هر میز و در هر خانه، که نرم افزارهای مایکروسافت را اجرا کند به وجود آماده است، ویندوز مهم ترین محصول مایکروسافت است و در حدود یک چهارم از سود سالانه این شرکت از فروش همین محصول حاصل می شود.
لینوکس
لینوکس سیستم عاملی است شبیه بقیه سیستم عامل های دیگر که از ویژگی های بارز آن در دسترس بودن کد منبع آن است و به عنوان سیستم عاملی چند کاربره محسوب می شود. در واقع لینوکس بستری را برای سیستم عامل نویسان فراهم می کند تا با استفاده از این بستر سیستم عامل مخصوص خود را طراحی کنند. تا کنون ویرایش های متفاوت متنوعی از لینوکس توسط شرکت های مختلفی ارائه شده است که از آن جمله می توان Fedora, Suse, Red Hat و Ubunto را نام برد.
بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت تحقیقاتی IDC، لینوکس در سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ در بازار Client سریعترین رشد را داشته است. قبل از ظهور لینوکس، تقریبا کنترل به صورت تمام و کمال در دست مایکروسافت بود و شرکت هایی نظیر Lotus, Borland, NovellDr Dos, SCO Unix و Netscape که شرکتهای نسبتا موفقی نیز به شمار می آمدند، قدرت رقابت کمی در مقابل مایکروسافت داشتند اما با ظهور لینوکس، این سیستم عامل، بزرگترین رقیب سیستم عامل مایکروسافت شد.
بر اساس گزارش های منتشر شده، بر اساس پیش بینی شرکت تحقیقاتی IDC بازار لینوکس با رشد سالانه ۲۶ درصد تا سال ۲۰۰۸ به ۳۵/۷ میلیار دلار می رسد. طی این تحقیقات، بازار نرم افزار لینوکس با نرخ رشد سالانه ۴۴/۷ درصد تا سال ۲۰۰۸ به ۱۴ میلیارد دلار می رسد.
رایانه های شخصی، لینوکس یا ویندوز!
جایگاه لینوکس در رایانه های شخصی همچنان ناامید کننده است و توانایی غلبه سیستم عامل متن باز (لینوکس) بر ویندوز در رایانه های شخصی مورد تردید است. بر اساس آمارIDC در سال ۲۰۰۲ تنها ۳ درصد رایانه های شخصی مجهز به سیستم عامل لینوکس بودند که تحلیلگران IDC آمار واقعی را از این رقم نیز پایین تر می دانند. به گفته کارشناسان، سیستم عامل ویندوز شرکت مایکروسافت هم اکنون پر کاربردترین سیستم عامل جهان محسوب می شود به طوری که بیش از ۹۰ درصد رایانه های شخصی جهان از این سیستم عامل استفاده می کنند.
لینوکس یا ویندوز در سرورها؟
ال گیلن، نایب رئیس بخش پژوهش موسسه تحقیقاتی IDC در این باره می گوید: لینوکس در بخش سرورهای تجاری روند رو به رشدی را شاهد است و پیش بینی می شود ارزش بازار سرورهای لینوکسی که در سال ۲۰۰۷ برابر با ۲۱ میلیارد دلار بوده است تا سال ۲۰۱۱ به ۴۹ میلیارد دلار افزایش یابد.
طبق برآورد وی سهم لینوکس از کل بازار سرور تا سال ۲۰۱۱ سالانه ۹ درصد رشد خواهد داشت.
بر اساس مطالعه موسسه IDC در سال ۲۰۰۴ در منطقه آمریکای لاتین، بیش از سایر مناطق جهان لینوکس جایگزین ویندوز شده است. این شرکت می گوید، عامل کاهش هزینه ها هنوز اصلی ترین دلیل رشد سرورهای لینوکس در آمریکای لاتین است، این روندی است که ابعادی کوچک اما رو به افزایش دارد. شهرزاد کلانتری مشاور طرح ملی نرم افزارهای آزاد متن باز در خصوص وضعیت لینوکس در سرورهای قاره آسیا به بایت گفت: بر اساس نظر سنجی شرکت تحقیقاتی گارتنر که از میان ۶۵۹ شرکت در منطقه آسیای جنوب شرقی و در مارس ۲۰۰۵ انجام شد، ۳۹ درصد شرکت های تجاری روی سرورهای خود لینوکس نصب کرده اند.
این کارشناس فناوری اطلاعات افزود: کاربردهای نرم افزاری اصلی روی سیستم عامل لینوکس در این شرکت ها عبارتند از سرورهای ایمیل، فایل، چاپ و دیتا در شبکه.
او با اشاره به رشد سیستم عامل ردهت لینوکس در جهان گفت: ۸۷ درصد کاربران لینوکس از سیستم عامل ردهت استفاده می کنند.
مزایای لینوکس نسبت به ویندوز
دکتر محمد خوانساری مدیر سابق طرح ملی نرم افزارهای آزاد متن با اشاره به حفره های امنیتی در ویندوز به بایت گفت: با توجه به اینکه کد سیستم عامل لینوکس باز است (Open Source) قابلیت این که ویروس روی آن باشد کمتر است چون به طور مداوم در دست بررسی و ارزیابی توسط کارشناسان و متخصصان متعدد در کشور های گوناگون است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر چون کد باز است افرادی که برنامه ویروسی می نویسند علاقه کمتری برای نوشتن ویروس روی لینوکس دارند. یعنی به طور کلی می توان گفت، حفره های امنیتی موجود در ویندوز در لینوکس نیست چون سورس ویندوز موجود نیست، افراد به آن دسترسی ندارند و فقط مایکروسافت برای برطرف کردن حفره های آن باید وقت بگذارد و مشکل را رفع کند. این استاد دانشگاه صنعتی شریف افزود: می توان گفت، ویندوز در واقع دزد اطلاعات کامپیوتر شماست وقتی شما روی کامپیوترتان جست و جو (Search) می کنید اگر بخواهید دیواره آتش (Firewall) نصب و یا هر نرم افزاری را به روز کنید پیغام می دهد که اطلاعات در حال ارسال به اینترنت است. خوانساری با اشاره به مزایای لینوکس نسبت به ویندوز گفت: بحث حق مالکیت معنوی و الزامات سازمان تجارت جهانی نیز یکی از دلایل انتخاب لینوکس است چرا که در صورت پیوستن به این سازمان باید مبالغ هنگفتی را بابت استفاده از لایسنس ویندوز، اوراکل و نرم افزارهای دیگر بپردازیم.
وی افزود: در خصوص امنیت هم باید گفت اگر کاربردهای مختلف امنیت اطلاعات و بستر های اطلاعاتی مان را بر مینای یک شرکت خصوصی مثل مایکروسافت بگذاریم هیچ تضمینی وجود ندارد که نتوان روزی به آن نفوذ کرد بنابراین ما هم مثل بسیاری از کشورهای پیشرفته دیگر باید به سمت لینوکس برویم.
مزایای ویندوز نسبت به لینوکس
مهندس علی حسنی دارنده مدرک بین المللی مهندسی شبکه و مدیریت شبکه مایکروسافت در این باره می گوید: بنابر تحقیقات انجام شده در وب سایت مایکروسافت، بیش از ۹۰ درصد سیستم های عامل رایانه های خانگی و بیش از دو سوم سیستم های عامل سرورهای جهان از ویندوز شرکت مایکروسافت استفاده می کنند و بقیه رایانه ها از سیستم های عاملی همچون لینوکس، یونیکس و غیره بهره می برند.
این مدرس دوره های شبکه مایکروسافت در خصوص مزایای ویندوز افزود: قابلیت سازگاری ویندوز با سرویس ها و شرکت های جهان از جمله Intel, Sony, HP, IBM و … یکی از بزرگ ترین مزایای این سیستم عامل است.
وی سازگاری برنامه های کاربردی را با محیط ویندوز یک مزیت بزرگ دانست و گفت: کاربران به راحتی می توانند از برنامه های کاربردی محیط ویندوز استفاده کنند اما شعاع گستردگی سازگاری برنامه های کاربردی در خصوص لینوکس صدق نمی کند لذا برنامه هایی در لینوکس کاربرد دارند که به صورت اختصاصی برای این سیستم عامل نوشته شوند. این کارشناس یکی دیگر از مزایای ویندوز را نسبت به لینوکس وجود بیش از دو میلیون و پانصد هزار متخصص مایکروسافت در سرار جهان دانست و گفت: حدود ۳۰۰ هزار دارنده مدرک MCSA, MCSE و دیگر متخصصان مایکروسافت هزینه نگهداری و پشتیبانی سیستم های عامل ویندوز را تا ۷۵ درصد کاهش داده اند. او با اشاره به اینکه هم اکنون قیمت ویندوز XP و ویندوز ویستا به ترتیب حدود ۱۵۰ و ۳۰۰ دلار است، ادامه داد: طی تحقیقات انجام شده، ۱۰ درصد هزینه نگهداری سرویس (TCO) یک سیستم کمتر از ۱۰ درصد هزینه خرید آن است.
وی با بیان این که همه نسخه های سیستم عامل لینوکس رایگان نیست، افزود: همچنین کد هسته این سیستم عامل در اختیار کاربران قرار نمی گیرد.
وی با بیان این که لینوکس با توجه به سخت بودن پیکر بندی، نصب و استفاده آن، کاربران کمی دارد گفت: کاربران برای استفاده و نصب لینوکس باید تخصص کافی در این زمینه داشته باشند یا به دنبال متخصص لینوکس بروند.
وی همچنین در خصوص امنیت ویندوز نسبت به لینوکس گفت: با توجه به کاربر کم لینوکس و متن باز بودن آن هکرها هم بسیار کمتر به سمت نفوذ به این سیستم عامل می روند و در فکر نفوذ به سیستم عامل های مایکروسافت هستند.
وی با بیان این که قابل اعتماد بودن یک سیستم عامل فقط به پایداری سیستم عامل نیست، گفت: سادگی در پیکر بندی و حفظ سیستم عامل و همچنین رفع عیب آن باعث قابلیت اعتماد سیستم عامل می شود اما لینوکس با توجه به هزینه بالای نگهداری و پشتیبانی از این مزیت محروم است.
این کارشناس رایانه در خصوص شایعات امنیتی و حفره های ویندوز گفت: ضعف مدیران شبکه در جهان و کشور یکی از مهم ترین دلایل این شایعات است زیرا آن ها نکات امنیتی مایکروسافت در امنیت شبکه را رعایت نمی کنند.
او همچنین در خصوص ویندوز ویستا گفت: هم اکنون تمام رایانه های رومیزی شرکت های Sony, Dell و … از این ویندوز برای این رایانه ها استفاده می کنند زیرا ویندوز امکانات بسیاری نسبت به نسخه های قبلی خود دارد و قاعدتا این امکانات به سخت افزار متناسب با رشد بازار جهانی احتیاج دارد.
مهندس علی بیدخانی یک کارشناس ارشد فناوری اطلاعات در خصوص مزایای لینوکس نسبت به ویندوز به بایت گفت: کدباز بودن لینوکس، قیمت مناسب و ارزان و امنیت بالاتر نسبت به ویندوز، ۳ امتیاز برتر لینوکس نسبت به ویندوز است. او ادامه داد: کد باز بودن لینوکس برای کسی که سواد بالای برنامه نویسی دارد مزیت شمرده می شود نه کاربر خانگی، قیمت ارزان و مناسب تر هم در ایران که کپی رایت رعایت نمی شود معنا ندارد و حتی لینوکس گران تر از ویندوز فروخته می شود.
وی همچنین در خصوص مزایای ویندوز نسبت به لینوکس گفت: سادگی نصب و پیکر بندی، قابلیت دسترسی بیشتر، نصب ساده برنامه های کمکی، پشتیبانی و رفع اشکال راحت تر و محیط کاربری دوستانه از جمله مزایای ویندوز نسبت به لینوکس است.
وی افزود: منظور از سادگی نصب و پیکر بندی این است که احتیاج به اطلاعات تخصصی و زیادی نیست بر عکس لینوکس که نصب و پیکر بندی پیچیده ای دارد، قابلیت دسترسی بیشتر هم مربوط به ایران می شود چون بعضی از توزیع های لینوکس در ایران پیدا نمی شود و یا به سختی در دسترس است ولی آخرین نسخه ویندوز یک هفته پس از تولید به وفور در بازار موجود است.
با تمام این تفاسیر، این سوال پیش می آید که حال باید از لینوکس استفاده کنیم یا ویندوز؟ مسلما جواب این سوال را باید خودتان پیدا کنید.
درباره لینوکس فارسی بیشتر بدانیم
پیشنهاد فارسی سازی گنو/لینوکس در قالب یک طرح پژوهشی در سال ۱۳۷۹ توسط مرکز تحقیقاتی فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف به شورای عالی انفورماتیک ارائه شد. فعالیت اجرائی طرح ملی گنو/لینوکس فارسی در بهمن سال ۱۳۸۱ با هدف به وجود آوردن بستر یک سیستم عامل ملی بر مبنای سیستم عامل گنو/لینوکس در راستای امنیت، استقلال نرم افزاری کشور، توسعه فناوری اطلاعات و بهره وری اقتصادی با تشکیل سه رکن اصلی زیر آغاز گردید:
۱-دولت به عنوان کارفرمای طرح، تامین اعتبارات برای مناقصه ها به جهت انجام زیر پروژه توسط شرکت های خصوصی را بر عهده داشته که با توجه به تغییرات مدیریتی و سیاسی در دولت متفاوت بوده اند.
شورای عالی انفورماتیک (بهمن ۸۱ تا تیر ۸۳)، شورای عالی اطلاع رسانی (تیر ۸۳ تا تیر ۸۵)، مرکز تحقیقات مخابرات ایران (تیر ۸۵ تا تیر ۸۶). از تیر ۸۶ طرح فاقد هرگونه حمایت رسمی دولتی می باشد و مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته شریف بدون کمک دولت آن را اداره می کند.
۲- مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف در جایگاه دانشگاه به عنوان مدیریت، راهبری و نظارات فنی بر طرح است.
۳- شرکت های انفورماتیکی فعال در زمینه، گنو/لینوکس، در جایگاه بخش خصوصی به عنوان مجریان پروژه] ها قرار می گیرند.
مدیریت طرح ملی گنو/لینوکس فارسی کار خود را با فعالیت های زیر آغاز نمود:
شناسایی ظرفیت ها و توانمندی کشور در این حوزه
تشکیل کارگروه فنی با هدف بررسی تخصصی موضوعات گنو/لینوکس
تشکیل کارگروه راهبری با هدف سیاست گذاری طرح و نظارت بر فعالیت های مرکز
با توجه به بررسی های کارگروه فنی و تایید کارگروه راهبری، پر کردن خلاء مربوط به زبان فارسی در سیستم عامل لینوکس به صورت زیر بنایی و بین المللی حداقل نیازمند یک مدت زمان سه ساله بود و در همین راستا طرح کلان (Master Plan) در خرداد ماه ۸۲ ارائه شد. در کنار توجه به افزودن قابلیت استفاده از امکانات فارسی در گنو/لینوکس و نرم افزار های وابسته به آن، ترویج فرهنگی استفاده و توسعه محتویات آموزشی نیز به عنوان ضرورتی انکار ناپذیر در دستور کار طرح قرار گرفت.
همچنین با توجه به گسترش دامنه فعالیت های طرح و اقدامات انجام گرفته برای توسعه نرم افزار های آزاد/متن باز در کشور و عدم جامعیت عنوان “فارسی سازی گنو/لینوکس” برای کلیه فعالیت ها و طبق پیشنهاد کارگروه فنی و مصوبه کارگروه راهبری، طرح در جلسه مورخ یازدهم مهرماه ۸۴، عنوان طرح به “طرح ملی نرم افزارهای آزاد/متن باز” تغییر یافت و مقرر گردید دامنه آن به FOSS.ir تغییر یابد.
در کل، اهداف اصلی این طرح در چند بند خلاصه می شود:
بستر سازی یک سیستم عامل ملی بر مبنای سیستم عامل گنو/لینوکس.
رفع مشکلات پایه ای زبان فارسی و پر کردن خلاء زبان فارسی در توسعه بین المللی سیستم عامل گنو/لینوکس بر اساس چهاچوب های استاندارد.
گسترش کاربرد و فرهنگ سازی استفاده از FOSS و جلوگیری از انحصار نرم افزار های اختصاصی در کشور در راستای جنبش جهانی نرم افزار های آزاد/متن باز (در هر دو قسمت خادم و کاربر نهایی).
ایجاد یک جایگزین برای انتخاب سیستم عامل به عنوان بستر فناوری اطلاعات کشور و سایر نرم افزار های پرکاربرد در صورت برخورد با عواملی چون اجرای قانون بین المللی کپی رایت در ایران و اعمال تحریم های بین المللی توسط شرکت های آمریکایی همچون مایکروسافت.
بین المللی سازی خروجی کلیه پروژه ها با هدف نهادینه کردن زبان فارسی در نرم افزارهای پرکاربرد آزاد/متن باز.
خصوصیات سیستم عامل ملی و شاخص های انتخاب گنو/لینوکس به عنوان بستردر هر رایانه، حداقل یک سیستم عامل وجود دارد بدین معنی که سیستم عامل مهم ترین برنامه نصب شده در رایانه است که فعالیت های اصلی را از نظر نرم افزاری بر عهده دارد. به یک تعبیر ساده می توان گفت سیستم عامل نقش “روح” را برای پیکر سخت افزار و شبکه ایفا می کند و تصمیم در خصوص انتخاب سیستم عامل کلیه ابعاد فنی رایانه و فناوری اطلاعات را تحت الشعاع قرار می دهد. به عبارتی خشت اول و زیر بنای توسعه فنی و نرم افزاری فناوری اطلاعات توسط سیستم عامل پایه گذاری می شود. از این رو داشتن سیستم عامل ملی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این موضوع از دو دیدگاه زیر قابل بررسی است:
خصوصیات سیستم عامل ملیسیستم عامل ملی باید از هر لحاظ حقوق معنوی و اقتصادی متعلق به هیچ کشور یا شرکتی نباشد تا علاوه بر حفظ استقلال و عزت ملی قابل دخل و تصرف باشد.
سیستم عامل، زیر ساخت توسعه واقعی فناوری ارتباطی و اطلاعاتی است، لذا سیستم عامل ملی باید توانایی های ویژه ای در پیاده سازی زیر ساخت شبکه های ارتباطی داشته باشد.
سیستم عامل ملی، باید قابلیت تامین امنیت، بنا به نیاز استفاده کننده را داشته باشد.
سیستم عامل ملی باید زبان بومی را به خوبی پشتیبانی نموده و در عین حال استاندارد باشد. این بومی سازی رشد استفاده از فناوری اطلاعاتی در بین افراد جامعه را به همراه دارد.
یک سیستم عامل ملی باید برای استفاده کننده اش پشتیبانی و خدمات پس از عرضه کافی داشته باشد.
در سیستم عامل ایده آل ملی، نکاتی مانند کاربر پسند بودن، شباهت محیطی با سامانه های عامل رایج، عملکرد مناسب، سازگاری با نرم افزاری های موجود و پشتیبانی از اسناد الکترونیکی رایج لحاظ شده است.
شاخص های سیستم عامل گنو/لینوکس برای ملی کردنتحریم آمریکا علیه ایران و عدم پشتیبانی شرکت اصلی نرم افزار اختصاصی به علت تحریم.
کم توجهی شرکت های بزرگ مانند مایکروسافت به بومی سازی اصولی و رعایت استانداردهای ایران برای زبان و خط فارسی.
احتمال قرار گرفتن ایران در بن بست به علت تغییرات شرایط جهانی.
پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) و اهمیت قرار یافتن حق تالیف و تکثیر، کم توجیه اقتصادی لینوکس را به دنبال دارد.
با در نظر گرفتن روند رو به رشد فناوری اطلاعات در کشور ما، تعداد حدود ۵ و نیم میلیون کاربر رایانه در سال ۲۰۰۳ که همگی نیاز به سامانه عامل و یا برنامه های دفتری دارند و با پیش بینی ۳۰ میلیون نسخه سامانه عامل در انتهای دهه جاری در کشورمان، به نظر شما در آینده نزدیک و در صورت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، چقدر سرمایه از کشور خارج خواهد شد؟ با فرض هزینه میانگین هر نسخه سامانه عامل به همراه نرم افزارهای جانبی، ۵۰۰ دلار در سال، مبلغ ۱۳۵ هزار میلیارد ریال درسطح ملی باید برای یک سال پرداخت نمود! و این فقط هزینه کاربران می باشد. در سمت خادم، این رقم جدای از مسائل راهبردی و امنیتی بسیار بالاتر می باشد.
مزیت متن باز بودن و به خصوص مجوز GPL و رعایت حقوق معنوی تولید کننده با حفظ آزادی کاربران.
کاهش هزینه های و افزایش امنیت به دلیل خصوصیات نرم افزارهای متن باز (حمایت جهانی برنامه نویسان، دانشگاه ها و … به علت آزاد بودن منبع).
اشکال زدایی و کاهش خطاهای فنی به واسطه بررسی های مداوم کد منبع.
کیفیت بالا و هزینه کم برای اصلاح کد، بومی سازی سامانه عامل.
بسیاری امکاات و خدمات پشیتبانی تدریجی سامانه های عامل اختصاصی، مستلزم پرداخت هزینه از سوی کاربر است.
وجود مستندات متنوع و رایگان.
ابزارهای برنامه نویسی قوی و رایگان
سایتهای مربوط به سیستم عامل
ویندوز آزور Azure
شرکت مایکروسافت سیستم پردازش ابری یا Cloud Computing را معرفی کردکه اطلاعات و نرم‌افزار را بر روی یک سرور و یا یک کامپوتر شخصی جمع نمی‌کند.
این سیستم عامل جدید که آزور Azure نام دارد، در گردهمایی برنامه‌نویسان و متخصصان در لس‌آنجلس معرفی شد.
ری آزی، مدیر معماری نرم‌افزار مایکروسافت، این سیستم عامل را به عنوان "ویندوزی برای پردازش ابری" معرفی کرد.
این سیستم‌عامل همراه با ویندوز7 به بازار عرضه خواهد شد و انتظار می‌رود پاسخی به رقبای مایکروسافت همچون آمازون در زمینه پردازش ابری باشد.
هدف این سیستم‌عامل‌ها، ساختن برنامه‌هایی است که به جای اینکه بر روی یک سرور و یا بر روی یک کامپیوتر نصب شوند، با تمام اجزایشان بر روی اینترنت ساخته و نصب شود و مورد استفاده قرار گیرد.
مایکروسافت بر این باور است که استفاده کنندگان از این سیستم‌ها توانایی نصب و ذخیره انواع اطلاعات بر روی سرورهای ابری Azure را خواهند داشت و می‌توانند به این اطلاعات از هرکجا و و در هر زمانی دسترسی پیدا کنند.
شرکت مایکروسافت که در حال حاضر از ویندوز Xp و Vista و سیستمهای آفیس خود سود کلانی می‌برد قصد دارد با ورود به بازار سیستمهای پردازش ابری از رقبای خود پیشی گیرد.
آمازون که مدیریت میلیون‌ها تراکنش آنلاین را به عهده دارد با سیستم ESC: Elastic Cloud Service خود مدت‌هاست که در این زمینه فعال است. سرورها و سایتهای دیگری مانند شبکه Facebook نیز در حال کار بر روی ساخت و گسترش نرمافزارهای آنلاین هستند.
پاردوس
پاردوس (به انگلیسی: pardus) نام یک توزیع لینوکس ترکیه‌ای آزاد و رایگان میباشد که برگرفته از نام لاتین پلنگ آناتولی است.
پاردوس سیستم عامل ملی کشور ترکیه میباشد که مدتی پیش جهت توسعه فرهنگ استفاده از سیستم عامل لینوکس در این کشور و نیز مهیا ساختن بستر انتقال جامعه نرم افزاری ترکیه به سمت جامعه متن باز و آزاد بوجود آمده و در حال توسعه میباشد . اکثر بخش‌های مورد نیاز این سیستم عامل مجدداً و توسط تیم توسعه دهنده آن نوشته شده‌است. البته پاردوس توزیع محلی مختص ترکیه نیست و یک توزیع بین‌المللی است و هم اکنون بجز ترکی، به 10 زبان دیگر هم توزیع شده است.
مشخصات پاردوس
بخش‌های مختلف مدیریتی و کاربردی پاردوس بمنظور هرچه کاربرپسندتر کردن استفاده از سیستم دوباره نویسی شده‌است. ابزارهای بسیاری بصورت گرافیکی برای مدیریت بخش‌های مختلف سیستم نوشته شده‌است . که باعث سهولت بسیار زیاد در استفاده و مدیریت سیستم شده‌است . از طرفی این توزیع بر اساس سیستم جنتو (gentoo) است بنابراین سیستمی بسیار سریع و پایدار میباشد. سرعت بوت و لود نرم افزارها بسیار خوب بوده و سیستم پایداری قابل قبولی را دارا میباشد .
مدیریت بسته پی سی
پی سی (PiSi : Packages Installed Successfully as Intended) نام نرم افزار مدیریت بسته پاردوس میباشد .که وظیفه آن نصب ، بروزرسانی و حذف بسیار آسان و گرافیکی نرم افزارها میباشد . برخی از ویژگیهای مدیریت بسته پی سی عبارت‌اند از :
- استفاده از الگوریتم LZMA برای فشرده سازی
- پیاده سازی شده با پایتون
- کارآمد و کوچک
- پیاده سازی سورس بسته‌ها با XML و پایتون
- پایگاه داده سریع با استفاده از Berkeley DB
- رعایت بسته‌های وابسته و امکان داونلود و نصب آنها
- ایجاد یک فریم ورک برای سهولت توسعه و ایجاد ابزارهای وابسته
- رابط کاربری بسیار آسان با استفاده از Qt
- ساختار فوق العاده سریع و ساده
سخت افزار موردنیاز
- پردازنده ۸۰۰ مگا هرتز اینتل یا آی ام دی (۱۲۰۰ مگاهرتز بالاتر پیشنهاد میشود)
- ۲۵۶ مگابایت رم (۵۱۲ پیشنهاد میشود)
- حداقل ۴ گیگابایت فضای دیسک سخت (مقدار پیشنهادی : ۱۰ گیگابایت)
- سی دی رم
مادر سیستم عاملهای جهان
عنوان مطلب شاید براش کم باشه ولی دنبال یک معرفی در چند کلمه بودم که این به نظرم اومد. میخوام در این مطلب درباره unix صحبت کنم دلیل صحبت کردنش هم بخاطر نظر آقا وحید در دو مطلب قبلی بود که چرا انقدر گرون هست و ازش تعریف میشه و کلا چی هست . درواقع نمیشه که یونیکس را در حد همان نظر یا یک مطلب جواب داد اگر توانم یاری کرد در یک مطلب مینویسم و اگه خسته شدم در دو مطلب تمومش میکنم ولی بحثش بسیار جالب هست و تاریخچه بسیار جالبی داره اگر بخوام بگم یونیکس چی هست میتونم بگم آغاز دوره اطلاعات هست و اگر یونیکس نبود اینترنت هم شاید نبود بالاخره یونیکس آغاز خیلی چیزها در کامپیوتر و آی تی بود که پیگیری میکنم و فکر کنم وبلاگ من از ویندوز داره خارج میشه و به وبلاگ فناوری اطلاعات داره تبدیل میشه به هر حال نظر شما میگه کدوم بهتر هست چون هدف ما جلب رضایت مشتری است.
تصویر بالاخانواده یونیکس را نشان میده البته باز هم گسترده هست و این تصویر را میشه گفت کامل نیست یه تصویر یه جایی دیدم که همه سیستم عاملهای وابسته به یونیکس را خیلی جالب با لوگوهاشون سر میز نشان داده بود هرچی گشتم پیداش نکردم. من توی این مطلب در ابتدا خلاصه ای از یونیکس میگم که اگه خسته شدم مطلب کامل باشه و در انتها یا مطلب بعدی توضیح کامل را میدم.
در واقع تا الان هر چی پیش اومده در کامپیوتر یونیکس بالاترین نقش را داشته و اینترنت هم بار اول در یونیکس پدید اومد. باید بگم که کلمه اینترنت برای کاربران یونیکس یه چیز عادی بود اون قدیما ولی برای کاربران دیگر چیز مسخره ای بنظر میرسید. یونیکسهایی که امروز میبینید توسط AT&T به شاخه های مختلف در اومده شرکت AT&T بزرگترین شرکت مخابراتی امریکا هست که اینترنت هم از اونجا ظهور کرد برای ظهور اینترنت یکسری اشتباه این شرکت در اوایل کار کرد که اگر فرصتی شد درباره اینترنت هم بنویسم این اشتباهات تجاری این شرکت را میگم که وقفه در ظهور اینترنت انداخت و اونهم پشت گوش انداختن اینترنت بود شرکت AT&T فقط این نیست و خیلی بزرگتر از این حرف ها هست و میشه گفت بزرگترین دیتابیس جهان که مال یاهو هست از لطف شرکت AT&T هست که تا الان بدون عیب داره کار میکنه مایکروسافت خیلی تلاش میکنه که بتونه از این لحاظ با AT&T در بیفته و تا الان هم خوب پیش رفته ولی موفق نشده یکی از دلایل خرید یاهو که مایکروسافت پیشنهاد داد گرفتن دیستابیس یاهو از AT&T بود این نشون میده که این قضیه چقدر برای مایکروسافت اهمیت داره. ولی خوب این مسائل را حاشیه جهت اطلاع گفتم وگرنه موضوع بحث ما نیست. این تعاریفی که کردم میخواستم بدونید که وقتی صحبت از AT&T میشه و یونیکس بدونید کجا چه خبره.
طراحی یونیکس بقدری عالی است که قابل انتقال به هر سیستمی که هر کاره ای باشه و یا چند کاربره باشه ممکن است. یونیکس را باید با ایده های جدیدش شناخت مثلا: پرونده های متنی ساده ، مترجمهای خط فرمان و سامانه پرونده گردانی یا همون file system سلسله مراتبی و غیره. قدرت شدیدی که داره در خط فرمان هست و میشه گفت لینوکس اگر تا الان خوب ظاهر شد بخاطر این هست که این قدرت خط فرمان را از یونیکس به ارث برده شاید ندونید ولی خوب لینوکس هم از هسته یونیکس هست و درواقع متن باز یونیکس هست و ویژگیهای خوب یونیکس را هم به ارث برده. نه تنها لینوکس از یونیکس هست بلکه اکثر سیستم عاملها از یونیکس پدید آمدند حتی مکینتاش نیست از BSD در اومده که من توضیحاتش را در مطلبی که در posix نوشتم دادم.
نام یونیکس در مهندسی نرم افزار بخاطر زبان برنامه نویسی c و فلسفه در اومده. صاحب علامت تجاری یونیکس شرکت open group هست. و مدعی متن برنامه های یونیکس the sco group و novell است. یکی از دلایل وقتگیر شدن نوشتن مطلب پیدا کردن لینکهای این شرکتها هست بخاطر همین میگم شاید وسط کار خسته بشم چون مطالبی مثل این یونیکس را نباید همینطوری یه چیزی نوشت یا نباید نوشت یا وقتی هم نوشت نباید ضایعش کرد.
و اما تاریخچه ای از یونیکس میگم و در آخر کار باز هم این تاریخچه را کامل میکنم یونیکس از سال ۱۹۶۰ شروع شد و همینطور این تاریخ نشون میده که چقدر قدیمی هست و اولین سیستم عامل چند کاربره بود که میتونست به عنوان سرور با نصب یک کامپیوتر به چند تا دیگه هم سرویس بده این سیستم عامل اول نام ctss را داشت و میتونست به ۲۰ کاربر در یک کامپیوتر IBM سرویس دهی کنه که خیلی شدید مورد توجه قرار گرفت و درواقع ار همانجا بود که همگان متوجه شدند که سیستمهای آینده به چنین شکلهایی و خیلی وسیعتر در خواهند آمد و کامپیوترهای آینده همگی به این حالت در خواهند آمد. وقتی به این موفقیت رسیدند سه شرکت بزرگ اون زمان تصمیم گرفتند که روی سیستم عاملی به عنوان multics کار کنند که همان تکمیل شده ctss بود و اینکار را ۵ سال بعد از اولین سیستم عامل رخ داد یعنی سال ۱۹۶۵ ، ولی چون سیستم عامل از حد معینش بزرگتر شد یکی از اونها کار را کنار گذاشت که بعد دنیس ریچی و کن تامسون و برین کرنیگا
ن یونیکس Unics را در آزمایشگاه بل بر اساس multics ساختند. و بعدا نام unics به unix تغییر کرد. شرکتی که کار را رها کرد AT&T بود و این تنها اشتباهش نبود یکبارهم سر اینترنت این اشتباه را کرد که من پایه ای شد یه مطلب هم از اشتباه دیگر این شرکت درباره اینترنت مینویسم. طبق قوانین امریکا دیگه AT&T نمیتونست از unix استفاده تجاری بکنه و هیچکاره بود بخاطر همین شاید نکته پیشرفت یونیکس از همینجا پیدا شد چون AT&T یونیکس رایگان را عرضه کرد و بعد یونیکس به زبان c نوشته شد AT&T هم یونیکس را برای دانشگاههای مختلف فرستاد و کمکم یونیکس محبوب شد و در سال ۱۹۷۷ به یک سیستم عامل کامل تبدیل شد چون دانشجویان شروع کردند برای آن برنامه بنویسند در سال ۱۹۸۰ به وسیله دانشگاه برکلی یونیکس در سازمانهای دولتی بکار گرفته شد و نقش سرور را بدوش گرفت و کمکم شرکتهای بازرگانی هم به این قضیه رو آوردند که باعث شد نسخه بازگانی آنهم ارائه بشه که من چند تا موردش را در پائین میگم و بعد در همینجا مطلب را تموم میکنم و چیزهایی را که در این مطلب گفتم در مطلب بعدی بطور مفصل میشکافمش.
و اما نسخه های بازرگانی:
Xenix by microsoft
AIX by IBM
HP-UX by HP
ULTRIX by Digital
SunOS by Sun
به هر حال هرچیزی که موفق بشه دعوای زیادی پیش میاره قضیه به همینجا ختم نمیشه من در مطلب بعدی این تاریخ را کامل میگم و درگیریها را که از این درگیریها باعث شد مایکروسافت فرصت را غنیمت بشماره و با ارائه ویندوز تمام بازار را جمع کنه ولی این کار مایکروسافت یونیکس را ضعیف نکرد بلکه هر روز قوی تر هم میشه.
چطور سیستم عامل کار میکند؟
در حقیقت سیستم عامل اولین نرم افزار کاربردی نصب شده روی کامپیوتر شماست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از دستگاه‌های دیجیتالی اطرافتان دارای سیستم عامل هستند.
اگر حتی یک بار هم با کامپیوتر کار کرده باشید، یا اسم «ویندوز» را شنیده‌اید یا نام «سیستم عامل». کامپیوتر شما یا دارای ویندوز است و یا اگر ساخت شرکت مکینتاش است با سیستم OS X کار میکند.
بعضی از کامپیوترهای سرور نیز از سیستم «لینوکس» و یا «یونیکس» استفاده میکنند. در حقیقت سیستم عامل اولین نرم افزار کاربردی نصب شده روی کامپیوتر شماست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از دستگاه‌های دیجیتالی اطرافتان دارای سیستم عامل هستند. از گوشی تلفن همراه گرفته تا «آی‌پود» و نقطه دسترسی بیسیم (Wireless Access Point) منزل یا محل کارتان.
ولی فر مایکروویو منزلتان دارای سیستم عامل نیست. در حقیقت نیازی به سیستم عامل ندارد چون تمامی تنظیمات و کارکرد آن در چند خط برنامه خلاصه شده است و در یک حافظه کوچک ذخیره شده. گوشیهای تلفن همراه آنقدر پیشرفته شده‌اند که این‌روزها سیستم عامل اکثر تلفنهای همراه پیشرفته تر و پیچیده تر از سیستم عاملهای کامپیوترهای ۲۰سال گذشته است.
نیاز دستگاه‌های دیجیتالی و مخصوصاً کامپیوتر به سیستم عامل از آنجا شروع میشود که با استفاده از سیستم عامل میتوان کار اجزای سخت افزاری آنها را مدیریت کرد. و یا حتی اجزای سخت افزاری آنها را تحت سیستم عامل کنترل کرد. این امر برای یک کامپیوتر شامل اضافه کردن برنامه‌ها و تغییر در ساختار خود سیستم عامل است. وقتی برنامه‌ای را روی کامپیوتر خود نصب می‌کنید، قطعات کامپیوترتان تحت فرمان آن برنامه در می‌آیند. برای مثال وقتی با یک برنامه اجرای موسیقی کار می‌کنید، کارت صدای کامپیوترتان با برنامه پخش موسیقی همکاری میکند و یک آهنگ یا فایل صوتی را از طریق بلندگوی کامپیوترتان پخش میکند. این ارتباط بین نرم افزار و سخت افزار توسط سیستم عامل انجام میشود. این تنها قسمتی از کار سیستم عامل است. تا اینجا با اهمیت کار سیستم عامل پی بردید. بیایید به درون سیستم عامل نگاهی بیندازیم تا کارکرد آن را بهتر درک کنیم.
در ابتدایی ترین نگاه اساس و بنیان کار سیستم عامل مدیریت سخت افزار است. از مدیریت سخت افزارهایی مثل کارت گرافیک و کارت صدا گرفته تا مدیریت ذخیره اطلاعات روی حافظه‌ها و هارد دیسک. همچنین سیستم عامل اطلاعات را برای پردازش به سمت پردازشگر هدایت میکند. این امر شامل قسمتی دیگر نیز هست. اگر هزاران برنامه مختلف روی کامپیوترتان نصب کنید و یا اگر چندین سخت افزار جدید به کامپیوترتان اضافه کنید، سیستم عامل بدون تغییر ظاهری باقی می‌ماند. یکی از هدف‌های سازندگان سیستمهای عامل همین است. اینکه سیستم عامل خود را انعطاف پذیر و سازگار با سیستمهای دیگر بسازند.
از انواع مختلف سیستم عامل میتوان به چند سیستم زیر اشاره کرد:
▪ Real-Time Operating System: در دستگاه‌های صنعتی کاربرد دارد. دستگاه‌هایی مثل CNC که برای انجام تراش قطعات صنعتی به نوعی برنامه نویسی نیاز دارد. این نوع سیستم‌ها توانایی تغییر بسیار کمی دارند و هر بار که کاری توسط دستگاه انجام میشود آن را در زمان معین و ثابتی انجام میدهد.
▪ Single-User ,Single-Task: همان طور که از نام آن پیداست فقط برای کار توسط یک کاربر در یک زمان است. سیستم عامل Palm نمونه مناسبی برای این سیستم است.
▪ Single-User ,MultiTasking: این همان سیستم عاملی است که در کامپیوتر از آن استفاده میشود و به یک کاربر اجازه اجرای چندین برنامه را میدهد.سیستم عاملهای ویندوز و مکینتاش از این نوع هستند.
▪ Multi User: این نوع سیستم به چندین کاربر توانایی استفاده همزمان و دسترسی به برنامه‌های مختلف را در یک زمان ثابت میدهد. سیستم عامل «یونیکس» و سیستم عاملهای ابرکامپیوتر‌ها مانند MVS از این قبیل هستند.
در اینجا کمی سخت است که بین سیستم عاملهای شبکه و سیستم عاملهای MultiUser تفاوت قایل شد. سیستم عاملی مثل ویندوز ۲۰۰۰ در حقیقت مانند باقی ویندوزها یک سیستم عامل SingleUser است و تفاوت آن با سیستم عاملهای MultiUser این است که تنظیمات شبکه و اطلاعات کاربران شبکه فقط به صورت یک برنامه روی آن اجرا میشود و کاربران دیگر شبکه توسط سیستم عامل ویندوز ۲۰۰۰روی شبکه قرار می‌گیرند و باقی کارکرد آنها توسط سیستم عامل کامپیوتر خودشان انجام می‌گیرد.
وقتی کامپیوترتان را روشن می‌کنید، برنامه‌ای به نام ( POST(Power-On Self Test از روی ROM اجرا میشود. این برنامه کوچک، تمام قطعات کامپیوتر را چک میکند. ابتدا پردازشگر و بعد RAM و BIOS [چطور حافظه کامپیوتر کار میکند؟]. سپس برنامه دیگری از ROM اجرا میشود که هارد دیسک شما را فعال می‌سازد و به دنبال اولین قسمت سیستم عامل یعنی BootstrapLoader میگردد. Bootstrap سیستم عامل را به ترتیب اجرا میکند تا جایی که کنترل کامپیوتر را به آن می‌سپارد.
پیش از این گفتیم که مدیریت و هدایت پردازش‌های کامپیوتر توسط سیستم عامل انجام میشود. مدیریت پردازش شامل تقسیم بندی و اولویت دهی به پردازش‌ها است. نرم افزاری که سیستم عامل برای اینکار از آن استفاده میکند به نام Process یا Thread معروف است.
در حقیقت سیستم عامل کار برنامه‌ها را به صورت پردازش در می‌آورد و آنها را به پردازشگر می‌فرستد. مشکلی که در اینجا با آن روبرو می‌‌شویم این است که پردازشگر فقط توانایی انجام یک پردازش در یک لحظه را دارد. برای اینکه کار سیستم MultiTask یا چند کاره به نظر برسد، پردازشگر باید چندین بار در هر لحظه به چندین پردازش مخ تلف بپردازد. بیایید به این عملیات به صورت نزدیک‌تری نگاه کنیم.
فرض کنید دو برنامه داریم که هر کدام پردازش‌های خود را به پردازشگر می‌فرستد. ابتدا برنامه‌ای که اولویت بیشتری دارد پردازش میشود. پردازش اول کامل نمیشود و پردازشگر اطلاعات برنامه اول را تا جایی که پردازش شده، ضبط میکند. سپس نوبت به برنامه دوم می‌رسد. همین اتفاق برای برنامه دوم می‌افتد. سپس پردازشگر از همانجایی که برنامه اول متوقف شده شروع به پردازش میکند. و بعد نوبت به تمام کردن پردازش دوم می‌رسد. این اطلاعات پردازش‌ها در قسمتی از RAM به نام Process Control Block ذخیره میشود. این اطلاعات شامل شماره مخصوصی است که به هر پردازش داده میشود. اولویت پردازش، محلی که پردازش درآنجا متوقف شده، تعداد فایل‌هایی که توسط پردازش‌ها باز شده و اطلاعات سخت افزارهای خروجی/ ورودی که توسط پردازش مورد استفاده قرار گرفته‌اند، نیز در این اطلاعات وجود دارد.
هر پردازشی با توجه به اولویت و مرحله‌ای که در آن قرار دارد یک وضعیت (Status) دریافت میکند. برای مثال پردازشی که برای اجرا شدن نیاز به دستور کاربر دارد، تا زمانی که این دستور برای مثال توسط فشاردادن دکمه صفحه کلید وارد نشود، این پردازش به صورت غیر فعال و در حالت انتظار (Pending) قرار می‌گیرد و در این حالت پردازشگر را مشغول نمی‌سازد.
عملیات تغییر وضعیت پردازش‌ها و جابجایی بین آنها نیز بخشی از ظرفیت پردازشگر را اشغال میکند. اگر سیستم عامل در انجام این عملیات دارای خطا باشد، بجای کنترل کردن درست پردازش‌ها و هدایت آنها به سمت پردازشگر تمام ظرفیت پردازشگر را برای جابجا کردن پردازش‌ها صرف میکند. این کار سرعت کامپیوتر را به شدت کاهش میدهد. این مشکل به Thrashing معروف است.
توضیحاتی که تا اینجا داده شد برای سیستم هایی است که با یک پردازشگر کار میکند. سیستم عاملهای Asymmetric(نا متقارن) کارهای مخصوص به خود را توسط یک پردازشگر انجام میدهند و پردازش‌های دیگر را با پردازشگر‌های دیگر تقسیم میکنند. پردازشگر‌های Symmetric(متقارن) تمام پردازش‌ها و حتی پردازش‌های داخلی خود را با تمام پردازشگر‌ها تقسیم میکنند.
وظیفه بعدی سیستم عامل مدیریت حافظه کامپیوتر است. برای توضیح این کار بیایید به یک مثال توجه کنیم.
کامپیوتری را فرض کنید که دارای یک گیگابایت (۱۰۰۰مگابایت) RAM است و سیستم عامل برای شروع نیاز به ۳۰۰مگابایت RAM و سخت افزارها و گرداننده های آنها(Driver) نیز نیاز به ۲۰۰مگابایت ازRAM دارند. در اینجا سیستم ۵۰۰مگابایت RAM برای اجرای برنامه‌ها و انجام پردازش‌ها دارد. اطلاعات در RAM در حجم‌های مختلف بسته‌بندی میشوند. این حجم بستگی به تنظیمات سیستم دارد. اگر این مقدار ۲کیلوبایت باشد تمام بسته‌هایی که به RAM منتقل میشوند ۲کیلوبایت خواهند بود. هر کدام از بسته‌ها نیز با ۴ یا ۸ بایت در ابتدا و انتهای آنها بسته میشود. این ابتدا و انتها به شناسایی بسته‌ها کمک میکند. با اطمینان حاصل کردن از این امر، سوال بعدی این است که وقتی که این ۱گیگابایت RAM تمام شد، سیستم چگونه کار خواهد کرد؟
ارتقاء RAM اکثر کامپیوترها امکان پذیر است ولی اگر به مثال بالا که تقریباً واقعی و کاربردی است توجه کنید، متوجه میشوید که اگر کامپیوتر شما فقط به این ترتیب کار کند، برای اجرا هر برنامه نیاز به یک RAM اضافی دارید. ولی در حقیقت کامپیوتر به نحوی دیگر کار میکند. در هر لحظه پردازشگر تنها به یک نقطه از RAM دسترسی پیدا میکند و بعضی از اطلاعات وقتی که برای یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای مدت زیادی بدون استفاده باقی می‌مانند. با انتقال این اطلاعات به هارد دیسک، میتوان فضای RAM را برای فعالیت‌های مهم تر خالی کرد. این تکنیک جابجا کردن اطلاعات از RAM به هارد دیسک Virtual Memory Management نامیده میشود.
هارد دیسک تنها یکی از انواع حافظه‌هاست که توسط سیستم عامل مدیریت میشود. دسته بندی این حافظه‌ها به ترتیب سرعت به صورت زیر است:
▪ High-Speed Cache: این نوع حافظه دارای ارتباط مستقیم با پردازشگر است و به پردازشگر در دسترسی به اطلاعات کمک میکند. [چطورCache کار میکند؟]
▪ Main Memory: که همان RAM است. [چطورRAM کار میکند؟]
▪ Secondary Memory: این نوع حافظه که معمول‌ترین نوع آن حافظه دائمی یا همان هارد دیسک است، تحت مدیریت حافظه سیستم عامل به صورت Virtual RAM در می‌آید.
سیستم عامل مسئولیت ایجاد توازن بین این حافظه‌ها که همان منابع کامپیوتر هستند را دارد.
ارتباط بین سخت افزار کامپیوتر و سیستم عامل توسط برنامه‌ای به نام «گرداننده» (Driver) کنترل میشود. وظیفه این برنامه ترجمه سیگنال‌های الکتریکی به برنامه‌های نرم افزاری و برعکس است. این برنامه نیز مانند سایر برنامه‌ها کار میکند ولی تنها وقتی فعال میشود که سخت افزار مربوط مورد استفاده قرار گیرد و در غیر این صورت در حالت انتظار(Pending) می‌ماند.
گرداننده معمولاً جدا از سیستم عامل کار میکنند. به این دلیل که با تغییر در ساختار سخت افزار، نیازی به تغییر سیستم عامل نباشد.
مدیریت سخت افزار ورودی و خروجی به معنی مدیریت کردن سرعت بارگذاری اطلاعات از سخت افزار بر روی پردازشگر است. این امر شامل مدیریت این بارگذاری به ترتیبی است که پردازشگر توانایی پردازش اطلاعات این سخت افزار به طور منظمی را داشته باشد.
تا اینجا متوجه شدید که کار سیستم عامل مدیریت تمامی منابع کامپیوتر است. منابع کامپیوتر شامل چرخه‌های پردازش (Cycle) و حافظه‌ها و تمامی سخت افزار است. هر قدر هم که منابع کامپیوترتان پیشرفته و گسترده باشد، بدون داشتن سیستم عامل مناسب نمی‌توانید از هیچ کدام آنها بهره‌مند شوید.
سیستم عامل ملی
«سیستم عامل ملّى»، نامى است که شوراى عالى انفورماتیک کشور بر روى سیستم عامل «لینوکس» گذاشته است؛ پروژه (سیستم عامل ملّى) که شوراى عالى انفورماتیک ایران به رهبرى ICT پیشرفته دانشگاه صنعتى شریف در سال 1379 کلید زده شد. به گفته مجید صیدى مدیر پروژه فارسىسازى لینوکس براى تدوین سیستم عامل ملى، 4 میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده است و قرار است تا پایان سال 1384 جایگزین سیستم عامل «ویندوز» شود.
حال با توجه به اینکه 97% از رایانههاى شخصى و غیر شخصى در سراسر کشور به سیستم عامل ویندوز مجهز است و به دلیل زبان ساده و سرعت بالا توانسته جاى خود را در میان کاربران ایرانى باز کند، ضرورت تغییر سیستم از ویندوز به لینوکس با صرف مبالغ هنگفت و زمان طولانى چیست؟ آیا سیستم لینوکس مىتواند پاسخگوى نیازهاى کاربران ایرانى باشد؟
وقتى که دکتر محمد سپهرىراد مشاور رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزى کشور ودبیر شوراى عالى انفورماتیک از سیستم عامل ملى سخن مىگوید، قبل از هر چیز این سؤال به ذهن مىرسد که چگونه مىتوان به سیستمى که در خارج از کشور طراحى شده است عنوان ملّى اطلاق کرد؟!
دکتر سپهرى در این خصوص مىگوید: در حال حاضر عمده رایانههایى که مورد بهرهبردارى قرار مىگیرد، رایانههاى شخصى است و سیستم عامل مورد استفاده در این رایانه‌ها تقریباً بدون استثنا سیستم عالم ویندوز است. استفاده از این سیستم مشکلاتى به همراه دارد که عمدهترین آنها عبارت‌اند از:
1. منابع این سیستم عامل در اختیار ما نیست و حوزههاى امنیتى در آن وجود دارد. از این رو، بدون آنکه کاربران بدانند ممکن است این حفرههاى امنیتى براى کاربران مشکل ایجاد کند و اطلاعات آنها در معرض نفوذ خرابکاران قرار گیرد.
2. در ایران قانونى که از نرمافزارهاى خارجى حمایت کند وجود ندارد و این نرم‌افزارها به طور رایگان تکثیر مىشوند و همه از آن استفاده مىکنند. اگر ایران بخواهد به سازمان تجارت جهانى (WTO) بپیوند، قطعاً ادامه این روشن امکانپذیر نخواهد بود و کشور مجبور خواهد شد براى استفاده از نرمافزارهاى خارجى، بهاى آن را بپردازد.
دکتر سپهرى دلایل دیگرى را هم تحت عنوان دلایل فرعى عنوان مىکند و اجراى پروژه سیستم عامل ملى را تصمیمى براى روزهایى مىداند که با شرایطى متفاوت نسبت به امروز روبهرو خواهیم بود. سیستمى که این مشکلات را نداشته باشد یا آنها را به حداقل برساند. بر اساس تجاربى که در دنیا وجود دارد و همچنین تجارب کشورهایى که کم و بیش با چنین مسائلى مواجه بودند، چنین سیستم عاملى باید بر اساس سیستم عاملهایى که منبع آنها باز است، ساخته شود.
سیستم عامل Ubuntu
اوبونتو مانند بسیاری دیگر از توزیع های لینوکس دارای ۲ نسخه ی Desktop Edition و Server Edition هست که اولی برای استفاده در کامپیوتر های شخصی و دومی برای راه اندازی کامپیوتر های مخصوص Server ها کاربرد دارد. در اینجا قصد داریم در مورد Ubuntu 8.04، مخصوص میزکار (Desktop) صحبت کنیم.
دریافت اوبونتو:
اوبونتو یک سیستم عامل کاملاً رایگان است و تهیه ی آن به راحتی میسر است. در صورتی که شما اینترنت پر سرعت داشته باشید، میتوانید نسخه ی کامل اوبونتو را از سایت رسمی اش دریافت کنید یا، در همان سایت سی دی اوبونتو را سفارش دهید تا برایتان بیاورند. همچنین میتوانید آن را از دوستان و آشنایان دریافت کنید.
نصب اوبونتو:
برخی معتقدند لینوکس و ویندوز، به هیچ وجه با یکدیگر سر سازگاری ندارند و استفاده از هر دو در یک کامپیوتر، کمی مشکل است! اما چنین عقیده ای، حداقل در مورد اوبونتو حقیقت ندارد. اوبونتو به آسانی نصب میشود، راحت تر از آن چه که فکرش را بکنید. حتی آسان تر از نصب ویندوز ویستا! فایل نصب اوبونتو فایلی با پسوند .exe است و به راحتی در ویندوز باز میشود و تنها با کلیک روی آن و ایجاد تنظیمات مورد نظر خود (از جمله تعیین کردن درایو محل نصب)، و سپس با کلیک روی گزینه ی Install این سیستم عامل نصب میشود.
علاوه بر این، همان طور که زمانی که شما چند ویندوز دارید، سیستم در ابتدای بالا آمدن این که از کدام ویندوز میخواهید استفاده کنید را از شما میپرسد، اوبونتو نیز به همان صورت است. بدین صورت که پس از نصب، اوبونتو هم به آن لیست اضافه میشود و شما میتوانید در هنگام بالا آمدن سیستم، از بین ویندوز یا اوبونتو که بر روی سیستم شما قرار دارند یکی را انتخاب کنید تا سیستم به وسیله ی آن بالا بیاید.
علاوه بر همه ی این ها، پاک کردن اوبونتو از روی سیستم نیز کاری بسیار آسان تر از حذف کردن ویندوز از سیستم است. این سیستم عامل در فولدر اصلی خود، گزینه ای با نام Uninstall را دارد که با اجرا کردن آن، به راحتی این سیستم عامل از سیستم پاک میشود.
استفاده از اوبونتو:
اوبونتو دارای یک محیط بسیار ساده، چشم نواز، نه چندان شلوغ و نسبتاً کاربر پسند است و از این نظر، یکی از سیستم های عامل نیرومند به حساب می آید.
در توزیع های مختلف لینوکس، از نرم افزار های مختلفی برای ویرایش و مدیریت میز کار (Desktop) استفاده شده است که مشهورترین آن ها GNOME و KDE هستند که در اوبونتو، GNOME به عنوان پیش فرض مورد استفاده قرار گرفته است.
در اولین ورود شما به اوبونتو، دو نوار، یکی در بالا و یکی در پایین وجود دارند که به راحتی میتوان مکان آنها را با استفاده از موس تغییر داد.
در سمت راست نوار بالایی، گزینه هایی همچون Quit (که در داخل خود دارای گزینه هایی برای Restart، Shut Down و … داراست.)، تاریخ و ساعت، وضعیت اتصال به شبکه یا اینترنت، وضعیت صدای اسپیکر ها و … وجود دارند.
در سمت چپ همین نوار نیز سه فهرست که از فهرست های اصلی اوبونتو هستند قرار دارند: Applications، Places، System.
1) فهرست Applications شامل موارد زیر میباشد:
Accessories شامل: ماشین حساب (Calculator)، دیکشنری (Dictionary) و …
Games شامل: تعداد زیادی بازی سرگرم کننده
Graphics: نرم افزارهای گرافیکی همچون OpenOffice.ORG Drawing که قابلیت باز کردن فایل های مخصوص نرم افزار Photoshop (که دارای پسوند .psd هستند) را نیز داراست و امکاناتش بسیار شبیه به این نرم افزار است.
Internet شامل: Evolution Mail (برای چک کردن و ارسال ایمیل)، Mozilla Firefox (به عنوان مرورگر اینترنت)، Pidgin Messenger (که از طریق آن میتوان با اکانت های یاهو، گوگل و … وارد مسنجر شد، همان طور که وارد یاهو مسنجر میشوید!) و …
Office: مجموعه ای شبیه سری های نرم افزاری Microsoft Office شامل نرم افزار هایی همچون OpenOffice.ORG Presentation (کاربردی شبیه Microsoft PowerPoint دارد)، OpenOffice.ORG Word Processor (کاربردی شبیه Microsoft Word دارد) و …
Sound & Video شامل: نرم افزارهایی برای اجرا و ایجاد فایل های صوتی و تصویری همچون Movie Player، Sound Recorder و …
Add/Remove شامل: به این دلیل که نمیتوان نرم افزاری اضافه بر نرم افزارهای خود لینوکس به آن اضافه کرد، اوبونتو لیستی کامل از هر نوع نرم افزار که ممکن است مورد نیاز شما باشد را در این قسمت دارد که برخی نصب شده اند و برخی هم قابل نصب هستند.
۲) فهرست Places شامل تمامی مکان های موجود بر روی کامپیوتر از جمله درایوها، فولدر ها و … میباشد.
۳) فهرست System شامل موارد زیر میباشد:
Preferences شامل: About me (بخشی همانند بخش Contacts در ویندوز ویستا که در آن، تمامی چیزهایی که مربوط به شما میشود، مانند عکس، تلفن، ایمیل، محل کار و … را میتوانید قرار دهید.)، Appearance (برای ایجاد تنظیمات ظاهری اوبونتو کاربرد دارد) و …
Administration شامل: موارد کنترلی و مدیریتی برای استفاده ی بهتر و آسان تر شما از اوبونتو، مانند Language Support (بخشی است که زبان اصلی اوبونتو را مشخص میکند و زبان پیش فرض آن انگلیسی است، اما در لیست اصلی زبان های خود زبان فارسی را نیز داراست که شما میتوانید به نرم افزار دستور دانلود زبان فارسی که در آنجا به عنوان Persian از آن یاد شده است را بدهید و پس از دریافت این زبان از اینترنت، آن را برای اوبونتو انتخاب کنید.)
Help & Support شامل نکاتی برای استفاده ی راحت تر و بهتر از اوبونتو.
About GNOME شامل توضیحاتی در مورد گنوم که دسکتاپ به وسیله ی آن مدیریت مشود.
About ubuntu شامل توضیحاتی در مورد سیستم عامل اوبونتو که بر پایه ی هسته ی لینوکس گسترش یافته است.
Quit که گزینه هایی برای خاموش کردن، Restart کردن و … سیستم به شما ارائه میدهد.
در نوار بالایی اوبونتو، علاوه بر این سه فهرست مهم، Shortcut های نرم افزارهای ضروری نیز وجود دارند که کاربر بر اساس سلیقه و نیاز خود میتواند آن ها را حذف یا اضافه نماید. با کلیک روی این Shortcut ها، نرم افزار مربوطه اجرا میگردد.
در نوار پایینی اوبونتو، شباهت هایی نسبت به نوار پایینی ویندوز های XP و ویستا وجود دارد. برای مثال وقتی شما پنجره یا برنامه ای را باز کرده اید، این پنجره در نوار پایینی اوبونتو نیز نمایش داده میشود و زمانی که آن را Minimize کنید، با کلیک روی آن در نوار پایینی مجدداً باز خواهد شد. علاوه بر این، سطل زباله ی اوبونتو (موسوم به Garbage Bin) نیز به صورت پیش فرض در همین قسمت قرار دارد.
در اوبونتو، مثل ویندوز، هر Shortcut یا آیکونی را که بخواهید میتوانید بر روی میز کار قرار دهید. البته زمانی که اوبونتو را به تازگی راه اندازی کرده اید، هیچ آیکونی روی صفحه قرار ندارد.
نکته ی مهم در مورد اوبونتو و کلیه ی لینوکس ها:
برخی تصور میکنند چون فرمت اصلی لینوکس ها برای درایوها NTFS یا Fat32 نیست، لینوکس ها نمیتوانند روی درایوی که بدین فرمت نیرمند است نصب شوند. در حالی که این طور نیست
سفارش رایگان سی دی سیستم عامل آبونتو : http://www.ubuntu.com/getubuntu
سیستم عامل تحت وب فارسی
امروزه گسترش روز افزون تکنولوژی های اینترنتی، کاربران را موجب می کند تا اکثر امور خود را تحت وب انجام بدهند. زندگی من و شما هم قائدتا مدتی زمانی هست که تا اندازه ای وابسته به وب شده. یعنی سوای بر زندگی فیزیکی ای که در دنیای واقعی آن را تجربه می کنیم، درست چیزی شبیه آن را به صورت مجازی هم داریم
توسعه دهندگان وب هم هر روز با تولید ابزاری جدید، سعی در راحتی کاربران برای درک بیشتر فضای وب دارند. با مراجعه به خبرها می توانید موارد متعددی را پیدا کنید که صحت این گفته را تصدیق کند. اتفاقا من هم امروز یکی از این خبرها را دیدم! یعنی خبری در رابطه با سیستم عاملی که عملکردش بر پایه وب است!
eyeOS سیستم عاملی است که تقریبا از نظر محیط ظاهری شبیه به همان چیزی است که الآن شما دارید از آن استفاده می کنید! برنامه ای متن باز که از عرضه نسخه جدید آن 1 ماهی بیشتر نمی گذرد. البته شاید بحث درباره این موضوع چیز جدیدی نباشد اما با آمدن نسخه جدید تحولات خوبی را می توان در این ابزار پیدا کرد. از این به بعد شما می توانید داخل صفحه مرورگر خود به جستجو میان فایل های سیستم عامل اینترنتی خود بپردازید!
نکات جالب زیادی را می توان در رابطه با این سیستم عامل بیان کرد که مهم ترین آن ها دارا بودن زبان فارسی در بین دیگر زبان های برنامه است. همچنین در صورت نیاز با دانلود این برنامه می توانید از آن در فضای (هاست) شخصی خود استفاده کنید. فکر کنم برای کنجکاوی تان همین مقدار کافی باشد! بقیه موارد را خودتان بروید و ببینید!
پروژه فارسی سازی eyeos از نسخه .09 شروع شد هنگامی که کسی مفهومی از سیستم عامل تحت وب نداشت، شروع به فارسی سازی و بومی سازی این سیستم عامل کردیم که نسخه 0.9 رو فارسی آماده کردیم پس از آن باپ ها و مشکلات سیستم که اعلام شد کل سیستم عامل پا به عرصه جدیدی گذاشت و نسخه های جدید ارایه شد و تمام نسخه ها فارسی سازی شدند
پس از گذشت زمانی آقای محمد عبدلی راد هم شروع یه فارسی سازی کردند بنده خوشحال از این موضوع با ایشون تماس گرفته شد و مکاتباتی هم مبنی بر تشکیل گروه واحد کردیم ولی ایشون موافقت نکردند .سپس پس از مکاتباتی با آقای لارس توانستیم بخش فارسی انجمن رو بالا بیاریم و قسمت هایی که تا به حال ترجمه نشده بود رو ترجمه کردیم و ارایه دادیم وب سایت رسمی اولین سیستم عامل تحت وب فارسی هم تا چند روز دیگه آماده استقبال از دوستان می باشد.
سیستم عامل جدید اپل
سیستم عامل اپل با نام Snow Leopard ( پلنگ برفی ) به تازگی در اختیار دوستداران سیستم عامل های اپل قرار گرفته است. این سیستم عامل در واقع کامل شده سیستم عامل قبلی اپل با نام Leopard است و از سرعت و امکانات بالایی برخوردار است. یکی از اصلی ترین خصوصیات این سیستم عامل جدید قیمت ارزان 30 دلاری آن است.
سال هاست اپل با مایکروسافت در حوزه سیستم عامل ها رقابت می کند. البته تا کنون موفقیت چشمگیری در این راه بدست نیاورده است. نمی توان منکر رشد استفاده از سیستم عامل های اپل در چهار سال گذشته شد. ولی نمودار این رشد از شیب زیادی برخوردار نیست. شاید اصلی ترین دلیل قیمت گذاری پایین سیستم عامل "پلنگ برفی " از سوی اپل ، رقابت با مایکروسافت باشد.
چرا سیستم عامل اپل تاکنون موفق نشده سهم زیادی از سیستم عامل ویندوز مایکروسافت را بدست آورد. این سوال وقتی جدی تر می شود که بدانیم در حوزه هایی مانند سرعت کاربری و زیبایی محیط سیستم عامل ، "پلنگ برفی" حتی از ویندوز " ویستا " نیز قوی تر است. حتی از لحاظ امنیتی هم این سیستم عامل نسبت به ویندوز کاملاً امن است.
اولین و مهم ترین عیب سیستم عامل اپل عدم سازگاری بسیاری از نرم افزارها و بازی ها با این سیستم عامل است. به دلیل اینکه کاربران اپل هنوز در دنیا به رقم قابل توجهی نرسیده ، شرکت های تولید کننده نرم افزار هم ترجیح می دهند وقت خود را به امور مهم تری نسبت به سازگار کردن نرم افزارهای خود با سیستم عامل اپل اختصاص دهند. البته بسیاری از شرکت ها مانند Adobe به سیستم عامل اپل توجه زیادی دارند تا حدی که بعضی مواقع نسخه اپل نرم افزارهای خود را زودتر از نسخه ویندوز آن به بازار عرضه می کند. به تازگی حتی مایکروسافت هم برای بالاتر بردن فروش نرم افزارهای آفیس خود ، نسخه 2007 این نرم افزارها را سازگار با سیستم عامل اپل به بازار عرضه کرده است. اما با وجود این پیشرفت ها هنوز تا سازگاری تمام نرم افزارهای ویندوز با اپل زمان زیادی باقی مانده است.
مشکل دیگر این سیستم عامل عدم سازگاری کامل آن با کامپیوترهای غیر اپل است. همانطور که می دانید اپل در هر دو حوزه تولید سخت افزار و نرم افزار فعال است. به همین دلیل هم سیستم عامل این شرکت با کامپیوترها و لپ تاپ های اپل کاملاً سازگار است. اما وقتی نوبت به PC ها می رسد ، نصب این سیستم عامل با مشکلاتی همراه می شود. البته از زمانی که کامیپوترهای اپل با پردازنده های اینتل ساخته می شوند مشکل سازگاری سیستم عامل های اپل با PC ها تا حدی بر طرف شده است.
به گفته کارشناسان پیشرفت سیستم عامل اپل در سال های گذشته بیشتر به دلیل نا موفق بودن مایکروسافت در عرضه دیر هنگام ویندوز ویستا بوده است. از سوی دیگر در نهایت هم این سیستم عامل موفق نشده آن طور که باید انتظارات کاربران را جامه عمل بپوشاند. به نظر می رسد با عرضه ویندوز 7 سرعت رشد فراگیر شدن سیستم عامل های اپل نیز کاهش یابد. چراکه این نسخه از ویندوز به گفته مایکروسافت به شاهکاری به بدیل می ماند.
به هر صورت با توجه به مطالب فوق انتظار نمی رود حداقل در کوتاه مدت اپل بتواند موفقیت خاصی در برابر ویندوز مایکروسافت در بازار سیستم عامل ها کسب کند
سیستم عامل ویژه افراد نابینا
شرکت اپل ویژگی جدیدترین نسخه از سیستم عامل خود که به تازگی روانه بازار شده، منتشر کرد.
به گزارش بخش خبر شبکه فن آوری اطلاعات ایران،از فارس، Mac OS X 10.4 موسوم به Tiger برای جلب نظر کاربرانی که با مشکل معلولیت های جسمی و حرکتی مواجه هستند نیز تمهیداتی اندیشیده است که یکی از آنها VoiceOver است.
این قابلیت به گونه ای است که محتوای به نمایش درآمده برروی صفحه رایانه را برای کاربر قرائت می کند.
بنابراین افراد نابینا می توانند از رایانه به خوبی استفاده کنند.
نسخه جدید این سیستم عامل با صفحه کلیدهای بریل برای استفاده نابینایان نیز سازگاری دارد و می توان آنها را از طریق پرت USB به رایانه وصل کرد.
یکی دیگر ار امکانات منحصر به فرد این سیستم عامل Quick Nav است که دسترسی به امکانات از قبل تعریف شده را با استفاده از چهار نشانگر موجود بر روی صفحه کلید ممکن می کند.
سیستم عامل برای وب سایت
یکی از اولین کارهایی که برای راه انداختن یک وب سایت اینترنتی باید انجام دهید، انتخاب هاست است. دنیای وب هر روز در حال توسعه و دگرگونی است بنابراین گزینه های شما می تواند هر روز از روز قبل متنوع تر باشد. اما چه هاستی را انتخاب کنیم تا جوابگوی نیاز ها و فعالیت های ما باشد؟
قابلیت های بسیاری در یک هاست وجود دارد شاید اگر نخواهیم اغراق کنیم صد ها قابلیت و ابزار در یک هاست می تواند وجود داشته باشد، که ممکن است از بین همه آنها فقط 10 تای آنها بدرد شما بخورد.
سیستم عاملی که هاست وب سایت شما استفاده می کند، ممکن است انعطاف پذیری شما را در جهت رشد محدود کند. بنابراین در این مقاله از «یاد بگیر دات کام» در نظر داریم اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم.
یک سیستم عامل یا پلت فرم مثلاً ویندوز NT یا DOS یک سری دستورات پایه هستند که به کامپیوتر شما می گویند چگونه یک برنامه را اجرا کند یا مثلاً فایلی را ذخیره کند. و کارهایی از این قبیل که خود بهتر می دانید. در گذشته بیشتر سرور های اینترنتی با یک سیستم عامل به نام Unix کار می کردند. البته Unix هنوز هم به عنوان یک سیستم عامل رایج که احتیاج به مهارت های فنی بالا برای مدیریت آن لازم است شناخته می شود. اما امروزه گزینه های شما برای انتخاب سیستم عامل بیشتر شده است. نسخه های تغییر یافته Unix و ویندوز NT مانند:
Sun Microsystems , Solaris, BSD
از این گونه اند.
نظر متخصصین در مورد اینکه کدام سیستم عامل بهتر کار می کند، کاملاً متفاوت است. هر هر چند در این مقاله سعی خواهیم کرد اطلاعات مختصری از هر سیستم عامل به شما بدهیم اما در پایان آنچه شما انتخاب می کنید، به شدت بستگی به بودجه و کاری که می خواهید انجام دهید دارد.
Linux
لینوکس ورژنی از یونیکس است و بسیار قدرتمند که چندین تابع را به خوبی اجرا می کند. این سیستم عامل برای برآورده کردن نیازهای اینترنتی شما از قبیل خدمات ایمیل، سرور اینترنتی و سرور فابل بسیار مناسب است. لینوکس از نظر قیمت بسیار مقرون به صرفه است و از سخت افزار استفاده بهینه می کند. به همین دلیل با این سیستم عامل می توان از تعداد بیشتری وب سایت به طور همزمان بر روی یک سرور میزبانی کرد. این عامل به پایین آوردن هزینه هاستینگ کمک زیادی می کند. سرور های لینوکس با extension ها و برنامه های خاصی از مایکروسافت سازگار هستند که از آن جمله MS SQL (یک نوع بانک اطلاعاتی) یا برنامه Front Page مایکروسافت (یک برنامه برای ساخت و ویرایش صفحات وب) را می توان نام برد. مهندسان زیادی این سیستم عامل را برای بخاطر انعطاف پذیری امنیت و کنترل هایی که در اختیار کاربر قرار می دهد. ترجیح می دهند.
ویندوز NT یا 2000
ویندوز بخاطر نمای گرافیکی و سادگی کارکرد برای بیشتر گروه های کامپیوتری محبوبیت خاصی دارد. این ویندوز به خوبی با برنامه های دیگر مایکروسافت سازگار است و برتری دیگر آن قابلیت های تجاری آن است. به خصوص وجودASP در این سیستم که به شما کمک می کند صفحات دینامیک اینترنتی تولید کنید و انها را با بانک اطلاعاتی پیوند دهید. خوشبختی دیگر که کاربران ویندوز دارند. قابلیت استفاده از از نرم افزار های Office است.
Sun Solaris
این سیستم عامل بالاترین سطح قدرت و امکانات را دارد. سرور هایی با این سیستم عامل قدرتمند ترین سرور ها هستند. این سیتم عامل بر اساس یک پلت فرم کامل بنا نهاده شده است. تعداد زیادی برنامه و امکانات و ابزار توسعه در اختیار شما قرار می دهد. به دلیل قابلیت های زیاد و پایداری این سیستم عامل برای سرور های با ترافیک بالا مانند سرور های بانک اطلاعاتی سرور های تحت وب ترافیک بالا و مانند آن ایده آل است.
Cobalt RaQ
RaQ مخصوص سرور هایی طراحی شده است که قرار است میزبان چندین سایت به صورت مشترک باشند. سادگی مدیریت سرور در این سیستم باعث محبوبیت بالای آن شده است. نکته مثبت دیگری که در مورد این سیستم عامل وجود دارد انعطاف پذیری بالای سیستم مدیریت آن است به طوری که می توانید به راحتی مسئولیت را بین مدیران شبکه تقسیم کنید.
Free BSD
Free BSD ورژنی از BSD است که برای پروسسور های X86 طراحی شده است. Free BSD یک سیستم عامل کد باز (Open Source ) است و یک جایگزین خوب برای لینوکس محسوب می شود. این سیستم عامل به طور فوق العاده ای خوب پیکر بندی شده است. و از این گذشته بسیار ارزان است. گذشته از این امکانات بسیاری به صورت مجانی در اختیار شما قرار می دهد.
اما در پایان این سؤال مطرح می شود که کدام سیتم عامل را باید انتخاب کرد؟ همچنان که وب سایت شما (چه از نظر حجم و چه از نظر امکانات و پیچیدگی) رشد می کند. نیاز های شما هم تغییر می کند و ممکن است به فکر تغییر سیستم عامل وب سایت خود بیفتید. بهترین راه این است که پیش دستی کنید و هاستی را انتخاب کنید که دارای سرور های مختلف و سیستم عامل های متعدد باشد. همینطور افراد خبره ای در استخدام خود داشته باشند تا در صورت نیاز به تغییر سرور بتوانند با کمترین مشکل این کار را برای شما انجام دهند.
سیستم عامل گوگل کروم
خبر عرضه سیستم عامل شرکت گوگل موسو به «کروم» بسیاری از کارشناسان را به گمانه زنی درباره تأثیر این اقدام بر سرنوشت سیستم عامل هایی مانند ویندوز ومکینتاش(ساخت شرکت های مایکروسافت واپل)وادار کرده است.
برخی صاحب نظران معتقدند،همانطور که سیستم عامل آندروید گوگل نتوانست تهدیدی جدّی برای تلفنهای همراه آیفون بوجود آورد،سیستم عامل کروم هم چندان مکینتاش را به خطر نخواهد انداخت.بخصوص که اپل بازار تثبیت شده کوچک خود را دارد که ازکیفیت استثنایی محصولات ونرم
افزارهای آن راضی هستند؛ امّا در مورد مایکروسافت اوضاع متفاوت خواهد بود.
ِّ««گوگل در پی تسخیر جایگاه مایکروسافت
باید توجه داشت که استراتژی بازاریابی گوگل،مایکروسافت را هدف گرفته است نه اپل را.مرور عملکرد گوگل در ماه های اخیر نشان میدهد که این شرکت از دو جبهه به غول نرم افزاری جهان حمله ور شده است؛یکی جبهه مرورگرها که حاصل آن عرضه مرورگر «کروم» و دیگری جبهه سیستم عامل که نتیجه اش طراحی سیستم عاملی به همین نام«کروم» است،که زمان دقیق ورود آن به بازار مشخص نیست.با توجه به دشواری ها وهزینه های مهاجرت از ویندوز xp به ویندوز 7وهمین طور ضعف عمومی مایکروسافت در طراحی محصولاتی با تحولات پرشتاب دنیای وب همراه باشند،گوگل میتواند بتدریج بخشی از بازار مایکروسافت را از آن خود کند.قدرت گرفتن مایکروسافت به دورانی بر میگردد که وب هنوز قدرت امروز خود را کسب نکرده بود واز نرم افزارهاوخدمات آنلاین تحت وب خبری نبود؛امّا بخش عمده ای از توانایی های سیستم عامل کروم گوگل تحت وب ارائه میشود.از سوی دیگر،اپل اگر چه به این تحول توجه کرده،امّا روی ارائه خدمات آنلاین سرمیه گذاری چندانی نکرده و بیشتر در پی عرضه سخت افزارهای جذاب است.لذا فرصتی طلایی برای گوگل پدید آمده که اقتدار مطلق مایکروسافت را کاهش دهد
««توجه به تحولات عصر دیجیتال
باید توجه داشت ما در زمانه ای زندگی می کنیم که عادات و شیوه زندگی مردم،متأثر از فناوری های نوین،به سرعت در حال تغییر است.مردم روز به روز از تلویزیون بیشتر فاصله می گیرند وحتی برای مشاهده فیلم و سریال،به وب متوسل می شوند.در چنین دورانی،عصر سیستم عاملهای سنتی مانند ویندوز و مک به سرعت سپری میشود و گوشیهای هوشمند وتعاملی مانند آیفون وپالم ونرم افزارهای آنلاین توجه مردم را به خود جلب می کنند.
گوگل هم اکنون ده ها خدمات آنلاین را راه اندازی کرده که بسیاری از آنها جایگزین مناسب برای نرم افزار های مشهور کاربردی محسوب میشوند و حتی بخشی از وظایف سیستم عاملهای مشهوری مانند ویندوز را انجام میدهند.با عرضه سیستم عامل کروم،گوگل رایانه های شخصی و نت بوکها وگوشی های همراه مردم را فتح خواهد کرد.
بهر حال باید منتظر ماند ودید که آیا گوگل میتواند باز هم مایکروسافت را به غقب براند یا اینکه غول کهنه کار برای رهایی از این وضعیت به استراتژی نوینی متوسل خواهد شد.
سیستم عامل Debian
شرکت Debian با عرضه آخرین نسخه از سیستم عامل خود اعلام کرد که این نرم افزار جامع برای شرکت هایی که به دنبال کاهش هزینه های خود هستند بسیار مفید است.
به همین منظور، چندین بسته امنیتی حیاتی و خطرناک با قابلیت کنترل GCC تولید شده است که سیستم استاندارد آن شامل ریشه های دودویی می شود و پورت های باز کمتری را در خود جا داده است. از دیگر قابلیت های به کار رفته در این سیستم عامل می توان به IPv6، NFS 4، PostgreSQL 8.3.5، MySQL 5.1.30 و 5.0.51a، Samba 3.2.5، PHP 5.2.6، Asterisk 1.4.21.2، Nagios 3.06 و Xen Hypervisor 3.2.1 اشاره کرد
به نقل از همکاران سیستم "استیو مک اینتایر"(Steve McIntyre) مدیر پروژه Debian در این باره در مصاحبه ای توضیح داد که نسخه های جدید نرم افزار office و مرورگرهای اینترنتی مختلف قابلیت اجرا روی این سیستم عامل را دارند. به گفته او، این سیستم عامل برای سرورها نیز به روزرسانی شده است که از جمله بخش های به روز شده آن در این زمینه می توان به سیستم های مجازی سازی و بسته های مربوط به پایگاه های داده اشاره کرد.
سیستم عامل داس
ام-اس-داس (به انگلیسی: MS-DOS ) (کوتاه شدهٔ Microsoft Disk Operating System) یک سیستم عاملتجاری مایکروسافت میباشد.
اولین نسخهٔ ام‌اس-داس در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و شامل هشت نسخه اصلی است و مایکروسافت توسعهٔ آن را در سال ۲۰۰۰ متوقف کرد. سیستم عامل تک کاربره و تک کاره با خط فرمانی که در سال ۱۹۸۱ برای کامپیوتر شخصی آی‌بی‌ام و سازگار با آن توسط مایکروسافت منتشر شد. نسخه اصلی DOS توسط یک شرکت کوچک درسیاتل به منظور کارهای آزمایشگاهی ایجاد شده بود. از آنجا که مایکروسافت قرار بود سیستم عاملی برای آی‌بی‌امتهیه کند بنابراین آن نسخه را خریداری نمود و برنامه را تهیه کرد. مایکروسافت بعدها نگارشهای بالاتری از داس ارائه نمود. داس تا مدتها یکی از گسترده‌ترین سیستمهای عامل محسوب می‌شد. DOS کوتاه شده کلمات Disk operating system (سیستم عامل دیسکی ) می با شد از آنجا که این سیستم بر روی دیسک قرار گرفته وبه طور مرتب از دیسک جخت انجام اعمال مختلف استفاده می نماید به این نام مصطلح شده است .
وظایف سیستم عامل DOS
- مدیریت منابع سیستم
- برقرار کردن ارتباط بین استفاده کننده وسخت افزار
- فراهم کردن امکانات لازم برای استفاده کننده جهت مدیریت فایل ها
انواع فایل در سیستم عامل dos
- فایل متنی (text file)
- فایل داده (date file)
- فایل برنامه (program file)
- فایل اجرایی (execute filre)
قوانین نامگذاری فایلها
- نام فایل حداکثر 8کارکتر وپسوند آن حداکثر 3کارکتر است. وبین نام فایل و پسوند فایل آن بایست از علامت (.) استفاده شود .
- حروف بزرگ وکوچک A-Zارقام وعلایم 1، { } ، <> ، ( ) ، & ، ، $ , @ ، از کارکترهای مجاز در نامگذاری فایلها میباشد.
- از اسامی زیر که سیستم عامل برای موارد خاصی استفاده می نماید نمیتوان جهت نامگذاری فایل استفاده نمود .
معرفی سیستم عامل Symbian
در ابتدا تلفنهای همراه دارای ساختار پیچیده‌ای نبودند. سخت افزار محدود نیاز به نرمافزارهای پیچیده نداشت، تا اینکه شرکتهای مطرح ساخت گوشیهای تلفن همراه نسل‌های دوم و سوم گوشیهای خود را عرضه کردند. این گوشی‌ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بوده و تقریباً به صورت یک رایانه کوچک طراحی شدند. در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم‌افزار در این گوشی‌ها پی برده و رقابت نرم‌افزاری در کنار رقابت سخت‌افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلا روی سیستم عامل رایانه‌های جیبی خود کار کرده بود و ویندوز سی‌ای را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل‌ها نیز نصب شود. بعد از رسمیت یافتن موبایل‌های نسل جدید شرکتهای مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار ویندوز سی‌ای پی برده بودند و نمی‌خواستند نرم‌افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم عامل جدیدی برای موبایل‌ها به وجود آوردند که سیمبیان نام گرفت. البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل لینوکس در این صنعت وجود دارند که فعلا به صورت عمده استفاده نشده‌اند. در اصطلاح به موبایل‌هایی که از این سیستم عامل استفاده میکنند SmartPhone گفته میشود.
پیدایش و حیات سیمبیان
سیمبیان یک سیستم عامل کوچک برای دستگاه های موبایل و رایانه‌های جیبی است . امروزه اکثر گوشی های جدید شرکت هایی مانند نوکیا و زیمنس از این سیستم عامل در گوشی های خود استفاده میکنند . این سیستم عامل با زبان C++ نوشته شده است و بهمین دلیل برنامه هایی که شما تحت آن مینویسید اگر با C++ باشند بهترین کارایی را خواهند داشت . چون از زبان native خود سیستم استفاده میکنند . منبع
مشخصات سیمبیان ورژن 7
داشتن ابزارهایی مانند contacts, schedule, messaging, browsing, office, utility and system control موتور مرورگر وب برای پشتیبانی کامل مرورگرهای وب و WAP پشتیبانی از سیستم های MMS وSMS و EMS و همچنین POP3, IMAP4, SMTP, MHTML دسترسی اشتراکی به صفحه ، کیبورد ، فونت ها و عکس ها ، ضبط و پخش صدا و فرمت های تصاویر ، شامل API برای اعمال گرافیکی امکان برقراری ارتباط توسطTCP/IP , WAP , InfraRed ,Bluetooth , USB , Wireless systems پشتیبانی از Unicode و فونت ها و فرمت های متن اضافی تایلندی و عربی و عبری. انتقال فایل توسط SyncML و تبدیل فایل ها . امکان برنامه نویسی تحت سیستم عامل با c++ و java
شرکتهای به وجود آورنده:
14 شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این محصول بودند، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم‌افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت‌افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل‌های آن کمک کرده‌اند. از اصلی‌ترین شرکتها میتوان به Nokia، Sony-Erricson، LG، Samsung، Motorola، Arima، BenQ، Fujitsu، Lenovo، Sanyo، Sendo، Mitsubishi Electronics و Siemense اشاره کرد.
فناوری سیمبیان
سیمبیان شبیه دیگر سیستم عاملهای مدرن و امروزی که برای رایانه‌ها وجود دارند، به وجود آمده است. بنابراین دارای امکانات خوبی مثل چندکارگی، MultiThreading و همچنین مدیریت حافظه است. در طراحی اولیه مبنای کار را بر روی این موضوع بنا نهاده‌اند که این سیستم عامل می‌بایست روی امکانات سخت‌افزاری بسیار کم (بطور مثال: 4 مگابایت حافظه) کارایی فوق العاده‌ای داشته باشد. به همین دلیل این سیستم عامل میتواند روی موبایل‌های امروزی فوق العاده سریع کار کرده و حداقل مشکل را داشته باشد. این سیستم عامل بر اساس وقایع و رخدادها (events) بنا نهاده شده است (شبیه دیگر سیستم عاملهای امروزی مثل ویندوز) و پردازنده طوری مورد استفاده قرار می‌گیرد که کمترین میزان بار روی موبایل قرار گیرد. هم اکنون با اینکه نسخه هشتم سیمبیان عرضه شده است اما نسخه 7 این سیستم عامل روی موبایل‌ها قرار می‌گیرد و تا به حال نسخه‌های مختلفی از آن بدون اینکه به صورت کامل استفاده شوند به فراموشی سپرده شده‌اند. جالبترین مورد برای این سیستم عامل به وجود آمدن اولین کرم و ویروس موبایل روی این سیستم عامل در سال 2004 بود. این کرم که Cabir نام دارد میتواند با استفاده از فناوری بلوتوث خود را به موبایل‌های دیگر منتقل کند.
زبانهای برنامه نویسی برای سیمبیان
بدون شک زبان اصلی برنامه نویسی برای سیمبیان زبان ++C است اما زبانهای مختلفی برای برنامه نویسی در این سیستم عامل به وجود آمده‌اند.
++C
سیستم عامل symbian با زبان ++C نوشته شده و بهمین دلیل این زبان به‌عنوان زبان اولیه برای برنامه نویسی در آن انتخاب شده است .++C بیشترین امکان دسترسی به API های سیستم عامل سیمبیان را فراهم میکند و بهترین کارکرد در حافظه و سرعت اجرا را داراست. اما در گزینه های زیر باید ازین زبان استفاده شود :
برنامه هایی که مانند سرور عمل میکنند مانند برنامه هایی که در پشت صحتنه کار میکنند و یکی از بخش های سیستم را مدیریت میکنند. مانند پورت های COM PLUG in ها که محیطی را بر پایه سیستم عامل ایجاد میکنند . بطور مثال برنامه ای که فایل های html را به فایل های word سیمبیان تبدیل میکند از کتابخانه مبدل سیستم عامل استفاده میکند . درایور های دستگاه که با Kernel کار متعامل میکنند. استفاده از زبان C++ در سیستم عامل سیمبیان بر روی مناسب بودن کارکرد گوشی ها متمرکز شده است ، که بدین معناست که چند تا از عملگرهای استاندارد زبان ++C مانند exception handling قابل استفاده در برنامه نویسی سیمبیان نیستند .
JAVA
جاوا اکثرا به‌عنوان زبان برادر ++C و جایگزین آن در سیمبیان کاربرد دارد. سیستم عامل symbian یک MIDP (Mobile Information Device Profile)را فراهم کرده است که MIDP یک گروه از API های جاوا را در خود جای داده که این API ها برای استفاده در گوشی های موبایل طراحی شده اند . مثلاً برای مقاصد طراحی واسط کاربر ، شبکه و برنامه ها . MIDP تحت کلاس های ایجاد شده توسط CLDC اجرا میشود و از ماشین مجازی K استفاده میکند که یک ماشین مجازی طراحی شده برای گوشی های موبایل است.پشتیبانی سیمبیان از نصب و اجرای برنامه های MIDP در راهنمای MIDP جاوا توضیح داده شده است.
PersonalJava 1.1.1 و JavaPhone که در سیمبیان ورژن 6 آمدند در ورژن 7 دیگر بخشی از سیستم عامل نیستند.
Python
زبان پایتون و برنامه نویسی اپن سورس جدیدا وارد دنیای سیمبیان و برنامه نویسی موبایل شده است . مفسر ها و ابزاری چون py2sis (برای تبدیل کد پایتون به فایل sis) نیز توسط شرکت نوکیا اراءه شده است . هم اکنون برنامه های نوشته شده با پایتون بخوبی بر روی سری ۶۰ نوکیا اجرا می گردند .
Assembler
اکثر مقاصد برنامه نویسی با زبان C++ مرتفع میگردد . چون این زبان به اندازه کافی دسترسی به بخش های سطح پایین سیستم را فراهم میکند و نیاز به اسمبلر حس نمیشود. سیمبیان در موارد خاص که بیشترین کارایی مطرح است از اسمبلر استفاده میکند مانند برنامه های scheduler.
JavaScript
جاوا اسکریپت پروسس کلاینت ساید روی صفحات html را بر عهده دارد و اکثرا برای بررسی درستی ورودی کاربر استفاده میشود .
WML Script
این زبان یک زبان اسکریپتی WAP است که با جاوا اسکریپت اهداف یکسانی را دنبال میکنند. اما در یک مرورگر WAP استفاده میشود .
C
این زبان بطور نرمال برای نوشتن برنامه های جدید سیمبیان استفاده نمیشه ، اما میتونه یک انتخاب برای شما باشه هنگامی که میخواهید کد C را به سیمبیان تبدیل کنید . برای این هدف سیمبیان شامل یک جعبه ابزار از کتابخانه استاندارد C می باشد.
OPL
یک زبان مانند بیسیک است که روی PDA ها فعال شده بود . اما در سیمبیان ورژن 7 ساپورت نمیشود .
رابط های کاربری:
هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای سیمبیان به وجود آمده است. اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل‌ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است. این رابط دارای نسخه‌های مختلفی است اما Series 60 نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکتهای تولید کننده موبایل است. هر دوی این رابط‌ها به صورت کاملاً گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده‌اند و کار با آنها بسیار راحت است.
معرفی UIQ:
سیستم عامل Symbian دارای چندین رابط کاربری است. یکی از رابط‌های کاربری جدید که کم کم از سوی برخی از شرکتهای مهم مثل سونی اریکسون مورد استفاده قرار می‌گیرد UIQ نام دارد. یک شرکت تازه تأسیس در یکی از شهرهای سوئد در اواخر سال 1999 پایه گذار این رابط کاربری شد. هم اکنون این شرکت با حدود 130 نفر کارمند و برنامه نویس در حال گسترش محصول خود است.
اساس این رابط کاربری بر پایه تغییر بر اساس سلیقه کاربر بنا نهاده شده است و به راحتی قابل تغییر است. این رابط کاربری دارای ویژگیها و برنامه‌های خاص خود است که از آن جمله میتوان به تکنولوژی خاص به کار رفته در آن، themeها، مرورگر وب، سیستم پیغام رسان، سیستم تماس‌ها و سیستم برنامه‌های کاری اشاره کرد که به گونه خاصی در این رابط کاربری قرار گرفته‌اند. برای هر برنامه نصب شده دو نوع حالت دید وجود دارد. حالتی که میتوانید لیست برنامه‌ها را ببینید و حالتی که توضیحات آن برنامه قابل مشاهده است. کار با این رابط کاربری بسیار آسان است و وقت زیادی برای یادگیری آن لازم نیست. همچنین از تکنولوژی ذخیره سازی اتوماتیک استفاده شده است و همه تغییرات بدون نیاز به کاربر و حتی موقعی که برنامه هنوز باز است در حافظه ذخیره شده و به این طریق شما هیچیک از اطلاعات خود را از دست نمی‌دهید. حرکت در بین برنامه‌ها و امکانات هم بسیار آسان و ساده طراحی شده است و با حداقل کلیک میتوان به امکانات رابط کاربری دست پیدا کرد.
تکنولوژی به کار رفته تصویری و استفاده در UIQ بر اساس قلم نوری است. صفحه نمایش موبایل‌های این سیستم عامل باید دارای حالت حساس و به صورت Touch Screen بوده و دارای قابلیت نمایش رنگ به صورت 12bit و 16bit باشد.
آخرین نسخه UIQ نسخه 3 آن است اما فعلا در هیچ گوشی موبایلی از آن استفاده نشده است و در واقع پرکاربردترین نسخه از این رابط کاربری همچنان نسخه 2.1 برنامه است. در نسخه 2.1 اغلب امکانات موجود به رابط کاربری اضافه شده است. برای نمونه استفاده از themeها و همچنین java MIDP نسخه 2 اشاره کرد. نسخه 2.1 و 3 این برنامه فقط روی سیستم عامل سیمبیان نسخه 7 قابل اجرا هستند. از قابلیتهای جدید نسخه 3 این برنامه میتوان امکان استفاده در موبایل‌های با صفحه نمایش کوچک و همچنین امکان انتخاب برای استفاده یا عدم استفاده از قلم نوری اشاره کرد.
از گوشیهایی که هم اینک از این رابط کاربری استاده میکنند میتوان به Motorola A920 ،A925 Motorola، Motorola A1000، Sony-erricson P800، Sony-erricson P900، Sony-erricson P910، Benq P30، Benq P31 و Arima ASP805 اشاره کرد.
راهنمای سیستم عامل موبایل های Smartphone
امروزه تمایل به خرید تلفن های همراه هوشمند روز به روز افزیش می یابد و این افزایش تقاضا تنها به این دلیل نیست که این تلفن ها امکانات بسیار بیشتری را در اختیارمان می گذارند (مانند ارسال ایمیل، مرورگرهای محبوب وب و برنامه ها و بازی های قابل دانلود و نصب بر روی موبایل ها)، بلکه دلیل اصلی این اشتیاق بازار، قیمت های ارزان و مناسب این گوشی ها نسبت به هر زمان دیگر است. به استثناء برخی مدلهای گرانقیمت اروپایی ، می توان با پرداخت مبلغی کمتر از 300 دلار صاحب یک Smartphone سریع و مناسب شد و با پرداخت 80 دلار اضافه تر و یا کمی بیشتر به صورت ماهیانه، یک سیم کارت با امکانات مناسب تهیه کرد.
با توجه به تنوع بالای موبایل های هوشمند در بازار و همچنین طرفداران زیاد آن در ایران بهتر دیدیم تا مروری اولیه بر خصوصیات پلتفرم های مختلف Smartphone داشته باشیم. اینکه چرا شما یک مدل خاص را انتخاب کنید و اینکه هر مدل چه امکاناتی در اختیار شما قرار می دهد. این راهنما بر اساس سیستم های عامل مورد استفاده در تلفن های همراه هوشمند دسته بندی شده است.
آندروید گوگل
داوطلب جدیدی که با سروصدای فراوان وارد سرزمین همراه های هوشمند شد. آندروید یک پلتفرم متن باز بر پایه لینوکس است که توسط شرکت گوگل تولید شده و به بازار عرضه گشته است. این سیستم عامل رویای اتصال دائمی گوشی های همراه به اینترنت را به واقعیت تبدیل کرده است، هر چند که در شروع کار فقط بر روی یک مدل گوشی(موبایل G1 از شرکت HTC) ارائه شده است. البته پیش بینی می شود به زودی بر روی تعداد زیادی از موبایل های HTC، موتورولا و غیره قابل مشاهده خواهد بود. روی هم رفته شما با یک تلفن مدرن و قدرتمند طرف هستید و باید این حقیقت را مورد توجه قرار دهید که متن باز بودن این سیستم عامل، به طور باور نکردنی آن را برای بسیاری از توسعه دهندگان نرم افزارها جذاب و خوشایند ساخته است.
چرا دوستش داشته باشیم: برخلاف بلک بری، ویندوز موبایل و iPhone، هیچ محدودیتی برای فعالیت توسعه دهندگان برنامه های این پلتفرم وجود ندارد. همین توانایی تسلط بر قدرت توسعه دهندگان و استفاده از تمامی آنها (بدلیل متن باز بودن) دلیل اصلی قدرتمندی آندروید است. باید منتظر دیدن تعداد بسیار زیادی از برنامه های خلاقانه و ابتکاری باشید که برای اولین بار بر روی این پلتفرم اجرا خواهند شد. شما تعداد بسیار زیادی انتخاب سخت افزاری از قیمت های پایین تا گرانترین قیمت را خواهید داشت و تقزیبا هر نوع ابزار ورود اطلاعاتی را که ترجیح می دهید در اختیار خواهید گرفت ( صفحه لمسی، صفحه کلید QWERTY و یا هر چیز دیگر). این آخرین موبایل Geek هاست.
چرا دوستش نداریم: توسعه دهندگان در همین ابتدای کار تعداد زیادی حفره در این پلتفرم را آشکار کرده اند (مانند نداشتن امکانات مناسب برای کارهای تجاری). اگر گوگل در رفع این مشکلات موفق نباشد، ممکن است پاسخ مورد نظر را از ارائه این محصول نگیرد و در این زمینه موفقیتی حاصل نکند. البته آندروید هنوز آزمایش های پایه را طی نکرده است و برای قضاوت در مورد آن احتمالا کمی زود است.
بلک بری شرکت RIM
بلک بری قبل از آنکه بعنوان بهترین موبایل هوشمند برای استفاده از پست الکترونیک مورد توجه واقع شود، کار خود را به عنوان یک پیجر دوطرفه ستایش شده آغاز کرده بود. این نام همچنین به عنوان یک مدل جامع سخت افزاری و نرم افزاری درخشش خاص خود را در ارزیابی های انجام شده نشان داده است . زیرا Research in Motion هم سخت افزار و هم سیستم عامل این همراه هوشمند را تولید می کند.سابقا این تلفن همراه توسط شرکت ها به کارمندان و افراد مرتبط با آنها ارائه می شد، زیرا پشتیبانی از این موبایل توسط سرورهای عظیم بلک بری برای تمام کشورها انجام می گرفت. این سرورها خدمات بلک بری را همراه با پست الکترونیکی شرکت ها به شکل یک پارچه و همراه با امنیت و پشتیبانی کامل ارائه می کردند. اما امروزه، درخواست برای بلک بری توسط افراد حقیقی هم رو به افزایش گذاشته است. BlackBerry Bold هم آخرین نسخه استاندارد این سیستم عامل است که برای استفاده در گوشی های صفحه لمسی بهبود یافته و برای اولین بار در BlackBerry Storm از آن استفاده شده است.
چرا دوستش داشته باشیم: بلک بری یکی از بهترین تجربه های استفاده از پست الکترونیک در همراه های هوشمند است و این را باید ممنون صفحه کلید پر هیبت آن باشیم. کار با سیستم عامل بلک بری واقعا ساده است و همه چیز با سادگی و از روی سلیقه به شکل آیکون در سطرهای متوالی در برابر شما قرار دارد. اینها دلایلی هستند که این سیستم عامل در فروش کلی از ویندوز موبایل شرکت مایکروسافت جلو افتاده است. همچنین RIM قصد دارد که به انجمن توسعه دهندگان این پلتفرم رونقی دوباره بدهد. بنابراین پیش بینی می شود که در آینده باید در انتظار برنامه های بیشتر و کاربردی تری برای این سیستم عامل باشیم.
چرا دوستش نداریم: بلک بری کاملا محصور و اختصاصی است. برای داشتن این سیستم عامل شما باید یک گوشی بلک بری بخرید. اگر از نسخه Bold این سیستم عامل استفاده نکنید، مدل Storm و یا Flip Pearl این گوشی چندان جذابیتی نخواهد داشت و حتی تاریخ گذشته هم به نظر خواهد آمد. همچنین در مدلهای قبلی بلک بری مرورگر وب آن کاملا غیر کاربردی و بدون استفاده است. هم اکنون فقط باید منتظر گامهای بلند بلک بری برای تبدیل شدن به یک ابزار کارآمد برای مصرف کننده باشیم. خوشبختانه تغییرات خوبی در اینجا در حال وقوع است.
iPhone شرکت اپل
برخی از مخالفان بر این باورند که iPhone هنوز یک همراه هوشمند واقعی نیست. البته بر روی iPhone ، یک نسخه محدود شده از سیستم عامل ایکس مکینتاش نصب شده است که یکی از سیستم عامل های مدرن و قدرتمند موجود در بازار است.
چرا دوستش داشته باشیم: iPhone یکی از جذاب تربن و کاربردی ترین موبایل های هوشمند موجود است. این گوشی بعنوان یکی از بهترین موبایل ها، برای گشت وگذار در اینترنت شناخته شده است و بیشترین استقبال برای استفاده از صفحه لمسی چندگانه آن صورت گرفته است. این موبایل قابلیت اجرای برنامه های تهیه شده توسط برنامه نویسان خارج از شرکت را به طور محدود در یک انجمن توسعه فعال دارا می باشد که برنامه های شان اغلب اوقات سودمندند. iPhone همچنین بهترین گوشی با قابلیت پخش موسیقی است (البته این موقعیت با ظهور گوشی های Zune مایکروسافت در معرض خطر جدی قرار دارد.)
چرا دوستش نداریم: برای اینکه یک گوشی مدرن و قدرتمند باشد، همچنین امکانات تجاری و پست الکترونیک آن هنوز به استاندارد های بلک بری نمی رسد.
ویندوز موبایل شرکت مایکروسافت
برخلاف نام iPhone و سیستم عامل ایکس آن، تنها اشتراک سیستم عامل گوشی های هوشمند مایکروسافت با سیستم عامل آن شرکت هم نام بودن این دو است. ریشه های ویندوز موبایل در ویندوز CE قرار دارند و قبل از این در پاکت پی سی های این شرکت مورد استفاده قرار گرفته اند. نسخه ای از ویندوز موبایل که امروزه استفاده می شود 6.1 است که به دو شکل صفحه لمسی و صفحه معمولی ارائه شده است. ویندوز موبایل هم اکنون بعد از بلک بری در رتبه دوم بازار فروش ایستاده است.
چرا دوستش داشته باشیم: توسط گروهی از کارخانجات تولید کننده بدلیل جان سختی و توانایی اش مورد استفاده قرار می گیرد و برخلاف بلک بری و iPhone شما می توانید برای استفاده از آن خودتان اقدام به تولید سخت افزار مناسب کنید. گروه بزرگی از سخت افزارهای پیشرفته بازار موبایل را نمی توان بدون ویندوز موبایل تصور کرد (مانند Xperia X1 سونی و HTC Touch HD).
چرا دوستش نداریم: به دلیل اینکه رابط کاربری این سیستم عامل واقعا وحشتناک است (بخصوص هنگام استفاده با گوشی های صفحه لمسی) تولیدکنندگانی که از آن استفاده می کنند روز به روز در تغییر این رابط کاربری ماهرتر و کارآمد تر می شوند! برای استفاده از امکانات مولتی مدیا، گوشی چندان جالبی نیست و مرورگر اصلی آن بسیار ناخوش آیند است.
پالم
قصد نداریم به تاریخچه افتخارات و زیبندگی های مختلف پالم در طی این سالها بپردازیم. فقط کافی است بدانید که سیستم عامل پالم از سال 1996 همراه با PDA های پالم به بازار آمد. البته هم اکنون زمان آن به سر آمده است و این آخرین هورا برای این سیستم عامل، قبل از پیوستنش به ویندوز موبایل است. هنگام استفاده از آن چنان است که حس می کنید در حال کار با نسخه ای از لینوکس کامپیوترتان هستید. پالم با همان قدرت و کارآیی کارهای تان را انجام می دهد، هر چند که دیگر زمان را از دست داده است.
چرا دوستش داشته باشیم: هرچند که دیگر تاریخ آن گذشته، اما پالم شروع بسیار خوب و با قیمت مناسبی را در بازار همراه های هوشمند داشت. مدت زمان لازم برای یادگیری کار با آن بسیار کوتاه است و بسیاری از امکاناتی را که از یک Smartphone می توان انتظار داشت را برآورده می کند. هر چند که ظاهر آن هنوز مانند تولیدات سال 1996 این شرکت است.
چرا دوستش نداریم: خب، باید واقع بین بود، به هر حال پالم مرده است. احتمالا شما دیگر پالم را بر روی گوشی های همراه نخواهید دید. زیرا تمامی گوشی هایی که از ان استفاده می کردند، از این به بعد باید از ویندوز موبایل استفاده کنند.
سیمبین شرکت نوکیا
سیمبین پرطرفدارترین سیستم عامل دنیای همراه های هوشمند است. باید از نوکیا تشکر کرد. مهمترین نسخه این سیستم عامل در حال حاظر S60 است. هرچند که در ایالات متحده چندان همه گیر نشده است اما استفاده از آن کاملا معمول است.این سیستم عامل برخی از سخت افزارهای ناکارآمد و بیمار بازار امروزی را به راه می اندازد و مدیریت می کند( از قبیل سریN نوکیا). گرچه بخش رایگان خدمات و محصولات سیمبین به گستردگی بقیه پلتفرم های موجود نیست، اما حسن آن را می توان در استفاده از گروه های توسعه یکپارچه و توانمندش دید.
چرا دوستش داشته باشیم: آیا شما می خواهید محبوبترین بازار تلفنهای همراه هوشمند را از دست بدهید؟ اگر یک گوشی مولتی مدیای نوکیا بخرید، خب شما یک سیمبین هم خریداری کرده اید. این سیستم عامل برگزیده ای از بهترین امکانات گوشی های هوشمند را به شما عرضه می کند. مدیریت پست الکترونیک قوی، وب و تقویم کاری، و همچنین اجتماع بزرگی از برنامه های جهانی توسعه دهندگان سیمبین را در یک پکیج در اختیار خواهید داشت که بسیار دور از دسترس ویندوز موبایل قرار دارند. ضمنا سیمبین بر خلاف ویندوز موبایل با سیستم عامل مکینتاش هم همخوانی دارد.
چرا دوستش نداریم: سیمبین می تواند کاملا گیج کننده باشد و هنوز کار با آن به راحتی بلک بری و iPhone نیست. اگر شما از سخت افزار قرص و محکم و مطمئن استفاده نکنید این سیستم عامل می تواند کسل کننده و دردسر ساز باشد. همچنین اتصال آن به وب خسته کننده و مشکل ساز است.